آیات انفسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

آیات بیانگر نشانه هاى حقانیت خداوند در شگفتى هاى جسم و جان را آیات انفسی گویند.

---

۱.۱ - در لغت

" انفس " جمع " نفس " است و در لغت به معناى ذات و روح است.
در قرآن کریم نیز " نفس " به همین دو معنا و نیز به معناى تمایلات نفسانى به کار رفته است."

۱.۲ - در اصطلاح

آیات انفسى " بدان معناست که دستگاه هاى مختلف روح و جسم انسان هر یک آیه و نشانه اى است بر حقانیت ذات پاک خداوند حکیم؛ یعنى از یک سو نظامى که بر ساختمان حیرت انگیز مغز و حرکات منظم قلب و عروق و بافت ها و استخوان ها، و انعقاد نطفه و پرورش جنین - در رحم مادران و امثال آن ها - حاکم است؛ و از سوى دیگر، اسرار و شگفتى هاى روح انسان هر کدام از آن‌ها کتابى است از معرفت پروردگار و خالق جهان، و نشانه اى است از وجود خداوند عالم و حکیم و قدرتمند.

۱.۳ - در قرآن

بنابر این، آیات انفسى در قرآن کریم یعنى آیه هاى قرآن کریم که در برگیرنده برهان حقانیت خداوند با توجه به شگفتى هاى جسم و جان آدمى است.

---

این آیات در قرآن فراوان است.
قرآن کریم مى فرماید : " سنریهم آیاتنا فى الآفاق و فى انفسهم حتى یتبین لهم انه الحق ؛ به زودى نشانه هاى خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آن ها نشان مى دهیم تا آشکار گردد که او حق است ..."

---

در تفسیر این آیه و توجیه دو کلمه آفاق و انفس مفسران عامه و خاصه سخنانى گفته اند که به طور اختصار به معانى آیات انفسى اشاره مى شود.

۳.۱ - نحوه پدید آمدن اندام

مقصود از آیات انفسی، کیفیت تکوین جنین در رحم و نحوه پدید آمدن اعضا و اندام هاى شگفت انگیز آن است.

۳.۲ - فتح مکه

اشاره به فتح مکه است.

۳.۳ - شق القمر

اشاره به واقعه "شق القمر" است که در مکه صورت گرفت.

۳.۴ - جنگ بدر

اشاره به واقعه جنگ بدر است.

۳.۵ - انسان و مراحل کمال انسان

مقصود، وجود خود انسان و مراحل تکوین و تکامل او از انعقاد نطفه تا مرحله ادراک و تعقل است.

---

منکوت، صابرغانم، لطایف البیان فى احکام وعلوم قرآن، ج۱۷، ص۴۰۵-۴۰۴.
قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۹۶-۹۴.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیرنمونه، ج۲۰، ص۳۳۲-۳۲۹.    
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیرنمونه، ج۲۰، ۳۴۰-۳۳۷.    
سبحانی، جعفر، منشور جاوید قرآن، ج۲، ص۱۶۵-۱۶۱.
معرفت، محمد هادی، التمهید فى علوم القرآن، ج۵، ص۵۵.

---