آیات صفت فوقیت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

آیات بیانگر علو خدا را آیات صفت فوقیت گویند.

---

آیاتى را که بازگو کننده علو و برترى مقامى و معنوى خداوند سبحان است " آیات صفت فوقیت " مى نامند.

---

واژه " فوق " ۳۲ بار در قرآن آمده است که از این تعداد چهار بار و در چهار آیه " وصف فوقیت " به خداوند نسبت داده شده است ؛ مانند:
۱. آیه ۱۸ سوره انعام: " و هو القاهر فوق عباده و هو الحکیم الخبیر؛او است که بر بندگان خود، قاهر و مسلط است، و او است حکیم آگاه ".
۲. آیه ۶۱ سوره انعام : " و هو القاهر فوق عباده و یرسل علیکم حفظة؛او است که بر بندگان خود، تسلط کامل دارد، و مراقبانى بر شما مى گمارد ".
۳. آیه ۵۰ سوره نحل: " یخافون ربهم من فوقهم و یفعلون ما یؤمرون؛از پروردگار خود که بر فراز آن ها و حاکم بر آن ها است مى ترسند و آن چه فرمان داده مى شوند، همان مى کنند ".
۴. آیه ۱۰ سوره فتح: " یدالله فوق ایدیهم".

---

منظور از " فوقیت خداوند " در این آیات، علو و بالا بودن حسى و مکانى نیست ؛ زیرا علو مکانى از اوصاف اجسام است و خداوند سبحان از آن منزه است. بلکه مراد علو و برترى مقامى و معنوى و احاطه علمى خداوند بر بندگان و قهر و تسلط و استیلا او بر انسان ها است. از این رو، تمسک به این آیات براى جسمیت خداوند و علو مکانى مردود است .

---

طباطبایی، محمد حسین، المیزان فى تفسیرالقرآن، ج۷، ص۳۵-۳۶.    
طباطبایی، محمد حسین، المیزان فى تفسیرالقرآن، ج۱۸، ص۲۷۴-۲۷۵.    
مصطفوی، حسن، التحقیق فى کلمات القرآن، ج۹، ص۱۵۸-۱۶۱.
مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن , روش تازه اى درتفسیر موضوعى قرآن، ج۴، ص۲۴۷.
سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فى علوم القرآن، ج۳، ص۲۲.
معرفت، محمد هادی، التمهید فى علوم القرآن، ج۳، ص۱۲۶-۱۳۷.
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیرالقرآن، ج۴، ص۲۱.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیرنمونه، ج۵، ص۱۷۴.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیرنمونه، ج۵، ص۲۷۳.

---