آیات ناسخ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

آیات بردارنده حکم شرعى برخى آیات دیگر را آیات ناسخ گویند.

---

شناخت آیات ناسخ و منسوخ از مباحث مهم و کلیدى تفسیر و علوم قرآن است، تا جایى که تفسیر قرآن را بدون آگاهى و شناخت ناسخ و منسوخ روا نمى دانند.

---

"آیات ناسخ" در اصطلاح علوم قرآنى به آیاتى اطلاق مى گردد که حکم شرعى یک آیه و یا آیات دیگرى را بردارد.

---

مانند:
۱ - آیه ۱۳ سوره مجادله، که ناسخ آیه ۱۲ همین سوره (یعنى آ یه نجوی) است؛
۲ - آیه ۶۶ سوره انفال، که ناسخ آیه ۶۵ همین سوره است ؛
۳ - آیه ۲۳۴ سوره بقره که به عده وفات پرداخته، ناسخ آیه ۲۴۰ همین سوره است؛
۴ - آیه حد زنا ( آیه ۲ سوره نور ) که ناسخ آیه جزاى فحشا ( آیه ۱۵ و ۱۶ نساء ) است ؛
۵ - آیه اولى الارحام ( آیه ۶ سوره احزاب ) که ناسخ آیه توارث به ایمان ( آیه ۷۲ سوره انفال ) است؛
۶ - آیه قتال ( آیه ۳۹ سوره حج و نیز آیه ۵ سوره توبه ) که ناسخ آیات صفح است ؛
۷ - آیه ۱ سوره توبه که ناسخ آیات معاهده است؛
۸ - آیه ۳۶ سوره توبه - ناسخ آیات ۳۹ و ۴۰ سوره حج می باشد.

---

در پایان جلد دوم کتاب التمهید جدولى ترسیم شده و آیاتى که ادعاى ناسخ و منسوخ بودن در آن ها شده آمده است.

---

معرفت، محمد هادی، التمهید فى علوم القرآن، ج۲، ص۲۷۳-۴۱۴.
عریض، علی حسن، فتح المنان فى نسخ القرآن، ص۵۸.
طباطبایی، محمد حسین، قرآن دراسلام، ص۶۷.
جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۲، ص۵۲۷.
سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فى علوم القرآن، ج۳، ص۶۶-۸۷.

---