• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیه یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای علامت، نشانه، دلیل و معجزه می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در بیان ویژگی مهم دین اسلام، از این واژه استفاده نمود است.



آیه به معنای علامت، نشانه، عبرت، دلیل و معجزه آمده؛ که معنی اصلی آن، همان علامت و نشانه است.


این کلمه به صورت مفرد و جمع، شانزده بار در «نهج البلاغه» به کار رفته است. چنان‌که امام (علیه‌السلام) درباره‌ی دین اسلام فرموده: «فجعله ... فهما لمن عقل و لبّا لمن تدّبر و آیة لمن توسّم و تبصرة لمن عزم؛ اسلام را مفهوم قرار داد به کسی که تعقل کند، و معقولی به آن‌که دقّت نماید، و علامتی به آن‌که بخواهد علامت خدایی داشته باشد و بصیرت به آن‌که قصد بصیرت دارد.» آن حضرت (علیه‌السلام) در رابطه با حق تعالی فرموده: «و لا یجری علیه السّکون و الحرکة ... و اذا لقامت آیة المصنوع فیه و التحوّل دلیلا بعد ان کان مدلولا علیه؛ حرکت و سکون بر خدا جاری نمی‌شود ... و گرنه در او علامت معلولیّت به وجود می‌آید، و دلیل بر معلول بودن می‌شود بعد از آن‌که موجودات به او دلالت می‌کردند.» در جای دیگری نیز می‌فرماید: «فاتّعظوا عباد اللّه بالعبر النّوافع و اعتبروا بالای السّواطع؛ موعظه بگیرید بندگان خدا با عبرت‌های مفید و عبرت بگیرید با آیات و دلائل روشن.»
• «آی» جمع آیه است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۹، خطبه۸۷.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۸، خطبه۹۱.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۶، خطبه۱۹۸.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۶، خطبه۱۲۸.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۴، حکمت۹۶.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۳، خطبه۱۰۶.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۷۳، خطبه۱۸۶.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۶، خطبه۸۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اَیه»، ص۱۰۵.    






جعبه ابزار