آیه نفی عذاب بلا بیان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از دلایل قرآنى بر
برائت شرعى ،
آیه ۱۵ سوره اسراء است.
آيه نفى
عذاب بلا بيان ، از آياتى است که براى اثبات
برائت به آن استدلال شده است: " و ما کنا معذبين حتى نبعث رسولا ؛ ما (کسى را) عذاب نمى کنيم ، مگر آن که قبل از آن (به سوى او) رسولى را مى فرستيم . "
مرحوم «
آخوند خراسانى » معتقد است دلالت اين
آيه بر
برائت از ساير
آيات روشن تر مى باشد.
کيفيت استدلال به آيه چنين است :
۱ ـ فرستادن
رسول، کنايه از بيان
تکاليف و اتمام
حجت مى باشد .
۲ ـ
خداوند در آيه ، يک کبراى کلى را بيان فرموده است که تا
تکليف از جانب وى براى
بندگان بيان نشودکسى را
عذاب نمى کند. بنابراين، در مواردى که
مکلف دچار
شبهه وجوبى يا
شبهه تحريمى مى باشد و بعد از جست وجو، به دليلى که
حکم مسئله را بيان نمايد دسترسى پيدا نمى کند، در صورت عدم انجام "
مشکوک الوجوب " و انجام " مشکوک الحرمة " از
عقوبت الهى ايمن مى باشد.
بر استدلال به آيه ، اشکالاتى وارد شده است ، از جمله آن که : اين
آيه، فعليت
عقوبت را نفى مى کند نه استحقاق آن را و آن چه در
برائت لازم است ، نفى استحقاق است .
مغنيه ، محمد جواد ، علم اصول الفقه فى ثوبه الجديد ، ص ۲۵۷-۲۵۸
فاضل لنكراني ، محمد ، ايضاح الكفاية ، ج ۴ ، ص ۴۴۲
مغنيه ، محمد جواد ، علم اصول الفقه فى ثوبه الجديد ، ص ۲۵۷-۲۵۸
عراقي ، ضياء الدين ، منهاج الاصول ، ج ۴ ، ص ۲۶
نائيني ، محمد حسين ، فوائدالاصول ، ج ۳ ، ص ۳۳۱
آخوندخراسانى ، محمدكاظم بن حسين ، كفاية الاصول ، ص ۳۸۵
فاضل لنكراني ، محمد ، سيرى كامل دراصول فقه ، ج ۱۰ ، ص ۶۱۳
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی
