آیه نفی سبیل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیه نفى هر گونه سلطه ى
کفار بر
مسلمین را آیه نفی سبیل گویند.
به
آیه ۱۴۱
سوره نساء به دلیل بخش آخر آیه، " آیه نفى سبیل " مى گویند: " الذین یتربصون بکم فان کان لکم فتح من الله قالوا ألم نکن معکم و ان کان للکافرین نصیب قالوا ألم نستحوذ علیکم و نمنعکم من المؤمنین فالله یحکم بینکم یوم القیامة ولن یجعل الله للکافرین على المؤمنین سبیلاً ؛
منافقان همانانى هستند که پیوسته انتظار مى کشند و مراقب شما هستند. اگر فتح و پیروزى نصیب شما گردد، مى گویند: مگر ما با شما نبودیم؟ و اگر بهره اى نصیب
کافران گردد، به آنان مى گویند: مگر ما شما را به مبارزه و عدم تسلیم در برابر مؤمنان، تشویق نمى کردیم؟
خداوند در
روز قیامت، میان شما داورى مى کند، و هرگز
کافران را بر
مؤمنان تسلطى نداده است ."
کلمه " سبیل " از قبیل " نکره در سیاق نفى " است و معناى عموم مى دهد؛ بنابراین، آیه هرگونه استیلا و سلطه
کافران بر
مؤمنان را ناشدنى مى داند.
و این " جعل " مى تواند هم "
جعل تشریعی" باشد، همان گونه که برخى از
فقها در مسائل مختلف
فقهى براى عدم تسلط
کفار بر مؤمنان از نظر
حقوقى و حکمى به این
آیه استدلال کرده اند.
و هم مى تواند "
جعل تکوینى " باشد ؛ یعنى کافران از نظر
سیاسى و
فرهنگى و
اقتصادى و از هیچ نظر بر افراد با
ایمانى که ملتزم به لوازم ایمانشان هستند، چیره نخواهند شد.
و اگر پیروزى آن ها را بر
مسلمانان مى بینیم به خاطر آن است که بسیارى از مسلمانان، وظایف و رسالت هاى خویش را فراموش کرده اند.
طباطبایی، محمد حسین، المیزان فى تفسیرالقرآن، ج۵، ص۱۱۶.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیرنمونه، ج۴، ص۱۷۵.
صدرحاج سیدجوادی، احمد، دائرة المعارف تشیع، ج۱، ص۲۵۳.
حجتی، محمد باقر، پژوهشى درتاریخ قرآن کریم، ص۹۹.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی.
