• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

أوثان (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اوثان: (الرِّجْسَ مِنَ الاَوْثانِ)
«اوثان» جمع‌ «وثن» (بر وزن کفن) به معنای سنگ‌هایی است که می‌تراشیدند و مورد پرستش اقوام جاهلی قرار می‌گرفت، و در سوره‌ «حج»، «اوثان» توضیح کلمه‌ «رجس» است که قبلًا ذکر شده، به این ترتیب، می‌گوید: از پلیدی اجتناب کنید، بعد می‌گوید: پلیدی همان بت‌ها هستند.





۱.۱ - آیه ۳۰ سوره حج

(ذَلِكَ وَ مَن يُعَظِّمْ حُرُماتِ اللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ عِندَ رَبِّهِ وَ أُحِلَّتْ لَكُمُ الْأَنْعامُ إِلَّا مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ) (مناسك حج اين است؛ و هركس آنچه را خدا حرمت بخشيده بزرگ دارد، نزد پروردگارش براى او بهتر است. و چهارپايان براى شما حلال شده، مگر آنچه ممنوع بودنش بر شما خوانده مى‌شود. از پليدى بتها اجتناب كنيد، و از سخن باطل بپرهيزيد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: (فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ) نهى عامى است از تقرب به بتها و قول باطل كه در مورد خاص حج به كار رفته و به همين جهت بوده كه با فاى تفريع آمده است و اگر حكم اجتناب را نخست معلق بر رجس كرد، و سپس آن رجس را با جمله من الاوثان بيان نمود، و از اول نفرمود: فاجتنبوا من الاوثان براى اين بود، كه به علت حكم هم اشاره كرده باشد كه علت وجوب اجتناب اين است كه اوثان ، رجس هستند و نيز اگر اجتناب را معلق بر خود اوثان كرد، نه به عبادت و تقرب و توجه و يا لمس آنها و يا امثال اين عناوين، با اينكه همه مى‌دانيم كه اجتناب در حقيقت متعلق به اين گونه عناوين است نه به عين بتها، براى اين بود كه در تعبير از اجتناب مبالغه فرموده باشد. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۱۷ سوره عنکبوت

(إِنَّما تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَوْثانًا وَ تَخْلُقُونَ إِفْكًا إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقًا فَابْتَغُوا عِندَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَ اعْبُدُوهُ وَ اشْكُرُوا لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ) (شما غير از خدا فقط بتهايى از سنگ و چوب را مى‌پرستيد و دروغى به هم مى‌بافيد؛ آنهايى را كه غير از خدا پرستش مى‌كنيد، مالك هيچ گونه روزى براى شما نيستند؛ روزى را تنها نزد خدا بطلبيد و او را پرستش كنيد و شكر او را به جا آوريد كه به سوى او بازگردانده مى‌شويد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه اوثان جمع وثن -به فتحه واو، و ثاء- است، كه به معناى بت است، و كلمه افك به معناى هر چيزى است كه از صورت اصلى‌اش برگشته باشد، چه قول باشد و چه فعل. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. حج/سوره۲۲، آیه۳۰.    
۲. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۱۷.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۵۳.    
۴. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۳۲۴.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۱۰۴.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۲۴۸.    
۷. حج/سوره۲۲، آیه۳۰.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۳۵.    
۹. حج/سوره۲۲، آیه۳۰.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۲۶.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۷۲.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج، ص.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۳۱.    
۱۴. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۱۷.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۹۸.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۱۷۱.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۱۵.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۲۹.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۴۳۴.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أوثان»، ص۸۴.    






جعبه ابزار