جعفر بن محمد مستغفری از علمای بزرگ دوران خود در منطقه ماوراء النهرو شمال استان خراسان به شمار میآمد. او پیرو مذهب «حنفی» و در اصول عقاید پیرو مسلک «اشعری» بود. برخی او را پیرو مذهب شافعی دانستهاند و برخی دیگر احتمال دادهاند که او شیعه باشد. کتاب او «طب النبی صلیاللهعلیهوآله» در میان علمای شیعه مشهور است و بسیار سفارش به مطالعه آن شده وخواجه نصیرالدین طوسی از وی تعبیر به «شیخ» و «امام» میکند.
ابو العباس، جعفر بن محمد بن معتز بن محمد بن مستغفر بن فتح بن ادریس مستغفری نسفی سمرقندی نخشبی حنفی، در سال ۳۵۰ هجری در شهر نسف در نزدیکی سمرقندو در خانوادهای اهل علم به دنیا آمد. پدرو پدربزرگ او از علمای آن سامان به شمار میآمدند و در تربیت او نقش مهمی را عهده دار شدند.
سمعانی درباره ایشان میگوید: «خطیب نسف کان فقیها، فاضلا و محدثا مکثرا، صدوقا». یعنی: او خطیب شهر نسف و شخصیتی فقیه، دانشمند و محدثی بزرگ بود که روایات فراوانی را روایت کرده و انسانی راستگو بود.
«ابن قطلوبغا» در کتاب «تاج التراجم» میگوید: «خطیب نسف لم یکن بما وراء النهر فی عصره مثله، کان فقیها، محدثا، فاضلا، مکثرا، حافظا، صدوقا». یعنی: او خطیب شهر نسف و در دوران خود شخصیتی بی نظیر در منطقه ماوراءالنهر بود. او شخصیتی فقیه، راوی حدیثو دانشمند بود و روایات فراوانی را روایت کرده است. او حافظ قرآن است و روایات فراوانی را نیز حفظ کرده و انسانی راستگو است.
میرزا عبدالله افندی، صاحب کتاب ریاض العلما درباره ایشان میفرماید: «الکامل الجلیل المعروف بالشیخ الامام». یعنی: او شخصیتی کامل و دارای کمالات بوده و بزرگوار و معروف به شیخ و امام است.
او از محضر درس علمای فراوانی بهره برده است مانند: ۱- پدرش ابوعلی محمد بن معتز مستغفری ۲- پدر بزرگش ابوبکر معتز بن محمد بن مستغفر ۳- ابن ابی علی زاهر بن احمد سرخسی ۴- ابوسهل هارون بن احمد استرآبادی ۵- ابوعبدالله محمد بن احمد غنجار حافظ ۶- ابوالهیثم محمد بن مکی کشمیهنی ۷- ابومحمد عبدالله بن محمد بن زر رازی و شخصیتهای فراوان دیگر