اجزا در اصول عقلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِجزا در
اصول عقلی به اکتفا به عمل طبق اصل عملی عقلی بعد از کشف خلاف اطلاق می‌شود.
اِجزا در اصول عقلی، مقابل اجزا در
اصول شرعی و به معنای کفایت عمل انجام شده طبق مؤدای اصول عملی عقلی، از انجام دوباره آن می‌باشد.
اصول عقلی عبارت است از اصولی که
عقل به‌طور مستقل به حجیت آن‌ها
حکم می‌نماید، مانند:
اصالت تخییر ،
برائت عقلی و
قاعده احتیاط .
برخی از
اصولیون ، مفاد اصول عقلی را جعل
حکم ظاهری نمی‌دانند، بلکه معتقدند مفاد آن‌ها
دلالت بر رفع عقاب و مؤاخذه و معذوریت می‌نماید؛ از این رو، بحث اجزا را فقط در
اصول عملی شرعی جاری می‌دانند.
گروهی دیگر بحث از
اجزا را هم در اصول عقلی و هم در اصول شرعی مطرح نموده‌اند.برخی دیگر از اصولیون نیز بدون اشاره به تفصیل، بحث را به‌طور مطلق بیان کرده‌اند.
در اصل عملی
احتیاط ، با وجود این‌که از اصول عقلی است، چون در آن، واقع انجام می‌شود، بنابر هر دو مبنا - جعل معذوریت، جعل حکم ظاهری -، بحث از اجزا جاری می‌گردد.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «اجزا در اصول عقلی».
