احادیث تفسیری آیه ۴ سوره قریش
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
احادیث تفسیری آیه ۴ سوره قریش، از مباحث مرتبط به
احادیث تفسیری اهل بیت (علیهم‌السّلام) می‌باشد. مفهوم کلی
سوره قریش یادآوری نعمت‌های الهی، برای انگیزش حس سپاسگزاری و پرستش است. در احادیث تفسیری اهل بیت از آیه چهارم سوره قریش، به تأثیرات ظهور
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی
قریش اشاره شده است. این احادیث نشان می‌دهند که ظهور پیامبر و تحقق
حج به عنوان یک عمل عبادی، امنیت و رفاه را برای قریشیان به ارمغان آورده و نشان‌دهنده تأثیر عمیق
دین بر جنبه‌های مختلف زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم است.
(الَّذِی اَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَ آمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ) همان [
خدایی] که در گرسنگی غذایشان داد و از بیم [
دشمن] آسوده خاطرشان کرد.
•
«علیّ‌بن‌ابراهیم: نَزَلَتْ فِی قُرَیْشٍ لِاَنَّهُ کَانَ مَعَاشُهُمْ مِنَ الرِّحْلَتَیْنِ رِحْلَةٍ فِی الشِّتَاءِ اِلَی الْیَمَنِ وَ رِحْلَهًٍْ فِی الصَّیْفِ اِلَی الشَّامِ وَ کَانُوا یَحْمِلُونَ مِنْ مَکَّهًَْ الْاُدْمَ وَ اللِّبَاسَ وَ مَا یَقَعُ مِنْ نَاحِیَهًِْ الْبَحْرِ مِنَ الْفُلْفُلِ وَ غَیْرِهِ فَیَشْتَرُونَ بِالشَّامِ الثِّیَابَ و الدَّرْمَکَ وَ الْحُبُوبَ وَ کَانُوا یَتَاَلَّفُونَ فِی طَرِیقِهِمْ وَ یُثْبِتُونَ فِی الْخُرُوجِ فِی کُلِّ خُرْجَهًٍْ رَئِیساً مِنْ رُؤَسَاءِ قُرَیْشٍ وَ کَانَ مَعَاشُهُمْ مِنْ ذَلِکَ فَلَمَّا بَعَثَ اللَّهُ نَبِیَّهُ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اسْتَغْنَوْا عَنْ ذَلِکَ لِاَنَّ النَّاسَ وَفَدُوا عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وَ حُجُّوا اِلَی الْبَیْتِ، فَقَالَ اللَّهُ: (فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْتِ • الَّذِی اَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ) فَلَا یَحْتَاجُونَ اَنْ یَذْهَبُوا اِلَی الشَّامِ (وَ آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ) یَعْنِی خَوْفَ الطَّرِیق.»علیّ بن ابراهیم گوید: این سوره درباره
قریش نازل شد؛ چرا که قریشیان از راه دو سفر، زندگی خود را می‌گذراندند: سفرهای زمستانه به
یمن و سفری در تابستان به
شام. ایشان از
مکّه، پوست و خشکبار و کالاهایی همچون فلفل و... که از راه دریا آورده می‌شد، بار می‌گرفتند و در شام، جامه و آرد سفید و حبوبات می‌خریدند. آنها در راه به یکدیگر می‌پیوستند و برای هر سفری که خارج می‌شدند، یکی از بزرگان قریش را رئیس خود می‌کردند و از این راه زندگی می‌گذراندند. چون خداوند رسول خود (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را برانگیخت، آنان از این کار بی‌نیاز شدند؛ چرا که مردم گرد
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) جمع می‌شدند و
حجّ کعبه به‌جا می‌آوردند، از این‌رو خداوند فرمود:
(فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْتِ • الَّذِی اَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ) و دیگر نیاز ندارند که به شام بروند و
(وَ آمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ) یعنی ترس از راه.
• مراد خانی، کاظم، بحار الانوار فی تفسیر الماثور للقرآن.
