• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ازدواج جوانان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ازدواج جوانان و تسهیل آن، از مهمترین عوامل برای جلوگیری از انحرافات جنسی و کمک به عفت عمومی و ایجاد زمینه سعادت معنوی انسان است. به‌همین جهت در روایات کمک به ازدواج جوانان را از حقوق آنان شمرده‌اند.
در نظام اخلاقی و تربیتی اسلام، افراط و تفریط در امر غریزه جنسی خلاف مقتضای طبیعت انسان است و راه سوّم یعنی رعایت اعتدال را توصیه نموده و برای هدایت صحیح غریزه جنسی و مهار آن، ازدواج و تشکیل خانواده را امری پسندیده بلکه عبادت دانسته و به آن توصیه و تاکید کرده است.



مساله تربیت جنسی یکی از دشوارترین مسائل تربیتی است و درباره آن نظرهای گوناگون اظهار شده که برخی از آن‌ها چنان سردرگم و نادرست است که نه‌تنها سودی نمی‌رساند، بلکه موجب انحراف نیز می‌گردد. در چنین اظهار نظر‌هایی معمولاً زندگی جنسی انسان هم‌ردیف زندگی جنسی سایر حیوانات معرفی شده است و اطفای غریزه جنسی و نتیجه طبیعی آن یعنی زاد و ولد، هدف اصلی است، بلکه گاه زاد و ولد را نیز مزاحم تلقّی کرده‌اند و فقط در حدّ پاسخ‌گویی به یک هیجان درونی از هر طریق ممکن بسنده شده. ولی از دیدگاه اسلام، زندگی جنسی انسان با سایر حیوانات تمایز دارد و در همین تمایز است که هدف تربیت جنسی جلوه می‌یابد.
اسلام با آزادی کامل غریزه جنسی و بی‌بند و باری و ارضای آن از هر طریق ممکن و خارج از ضوابطی که معیّن کرده، مخالف است و آن را خطا و گناه می‌شمرد. البته، غریزه جنسی و ارضای آن را امری منفور، زشت و برخلاف فضایل انسانی نمی‌شمارد و اعراض از آن را کمال نمی‌داند.

به‌بیان دیگر، در نظام اخلاقی و تربیتی اسلام، افراط و تفریط در امر غریزه جنسی خلاف مقتضای طبیعت انسان است و راه سوّم یعنی رعایت اعتدال را توصیه نموده و برای هدایت صحیح غریزه جنسی و مهار آن، ضابطه و مقرّراتی وضع نموده است. اسلام از یک طرف، ازدواج و تشکیل خانواده را امری پسندیده بلکه عبادت دانسته و به آن توصیه و تاکید کرده و ترک ازدواج را امری ناپسند شمرده است و از طرف دیگر، بی‌بند و باری و هرگونه ارضای غریزه جنسی را از غیر طریق ازدواج، گناه و انحراف از مسیر طبیعی می‌داند.
بدین‌ترتیب باتوجه به اهمیت موضوع، ضرورت دارد پدران و مادران و دیگر مربیان نسبت به امور جنسی فرزندان و تربیت آنها در این خصوص عنایت ویژه داشته و حساسیت نشان دهند، و آنان را به مسائل مربوط به آن آگاهی دهند، تا کودکان و نوجوانان امروز، در آینده بتوانند وظیفه همسری خویش را به‌درستی ایفا کرده، کانون خانواده آنان به چراغ عشق و تعهد روشن شود و در کنار هم به آرامش توام با رحمت و مودّت دست یابند.


یکی از علل انحرافات جنسی در کودکان و نوجوانان، ناآگاهی و بی‌خبری آنان از ماهیت و چگونگی عملکرد غریزه جنسی و عواقب انحراف و آلودگی جنسی است. نوجوانان به لحاظ نداشتن آگاهی و تجربه لازم، به‌صورت طبیعی در معرض برخی از خطاها و لغزش‌ها هستند، از این‌رو بر پدر و مادر و مربیان است که به مرور زمان آنان را با مسائل مربوط به مراحل مختلف سنی خود آشنا سازند، زیرا بی‌خبری و کم‌اطلاعی نوجوانان موجب می‌شود که در تحریکات به‌عمل آمده براساس عامل «لذّت آنی» عمل کنند.
[۱] محمدیان، بهرام و رحیمی، آسیه، نگاهی دیگر به حقوق فرزندان از دیدگاه اسلام، ص۲۲۰-۲۲۱.
[۲] محمدیان، بهرام و رحیمی، آسیه، نگاهی دیگر به حقوق فرزندان از دیدگاه اسلام، ص۲۳۵.

بنابراین لازم است جوانان و نوجوانان را به رعایت آن‌چه در دوره بلوغ، لازم است آشنا کرد، و به‌تدریج ظرفیت آن‌ها را برای تشکیل خانواده‌ای سالم و متعادل بالا برد. برای تحقّق این منظور علاوه بر آن‌چه ذکر شد، موارد زیر نیز دارای اهمیت است.

ـ آموزش اولیا و مربیان در زمینه روش‌های کنترل و مراقبت بهداشتی نوجوانان در دوران بلوغ.
ـ آموزش آداب و احکام دوران بلوغ به دختران و پسران نوجوان.
ـ آموزش نسل جوان در زمینه آسیب‌های روانی، اجتماعی و تربیتی ناشی از روابط نامشروع دختر و پسر.
ـ تفکیک برنامه‌های جمعی و تحصیل دختران و پسران در دوران بلوغ.
ـ تدوین حدود شرعی معاشرت با جنس مخالف و تبیین فلسفه آن.
ـ حذف عوامل محرّک محیطی، فیزیکی و روانی در جهت بهداشت جسمی و جنسی نوجوانان.
ـ مهار ارتباطات، تماس‌ها و رؤیت‌های تحریک کننده در بین دختران و پسران.
ـ تنظیم برنامه غذایی مناسب.
ـ برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های بدنی و فکری به‌منظور تعدیل غریزه جنسی .ـ الگوسازی وضعیت مطلوب رفتار و روابط دختر و پسر در محیط‌های آموزشی، فرهنگی و علمی.
ـ تقویت روحیه غیرت‌مندی جوانان نسب به حراست از نوامیس و عفت و شرف خانوادگی.
ـ هدایت خانواده‌ها در تسهیل امر ازدواج نسل جوان و عدم سخت‌گیری و تشریفات بی‌مورد.
[۳] محمدیان، بهرام و رحیمی، آسیه، نگاهی دیگر به حقوق فرزندان از دیدگاه اسلام، ص‌۲۴۵- ۲۴۶.



آری، ازدواج جوانان و تسهیل آن، مهمترین عامل برای جلوگیری از انحرافات جنسی و کمک به عفت عمومی و ایجاد زمینه سعادت معنوی انسان است. بدین‌جهت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) کمک به ازدواج جوانان را از حقوق آن می‌شمرد. «مِنْ حَقِّ الْوَلَدِ عَلٰی وٰالِدِهِ ثَلاٰثَةٌ... وَیُزَوِّجُهُ اِذٰا بَلَغَ».
شاید فرزندان به‌خاطر کم‌تجربگی، تنگ‌دستی، آرزوهای طولانی و‌ اندیشه‌های رؤیایی در امر ازدواج، دچار انحراف یا تردید شوند. بر پدران است که آن‌ها را در انتخاب صحیح و مناسب همسر، یاری رسانند و مقدمات این امر مقدس را برای آنان فراهم آورند.
از امام رضا (علیه‌السّلام) روایت شده است که جبرئیل بر پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرود آمد و سلام خدا را ابلاغ کرد و گفت: خداوند می‌فرماید، دوشیزگان همانند میوه بر درختان هستند، آن‌گاه که می‌رسند اگر چیده نشوند تابش آفتاب آن را تباه می‌کند و یا وزش باد آنها را دگرگون می‌سازد.
از آن حضرت نقل شده که فرموده است: هرکس که فرزندش به سن ازدواج برسد و او امکان داشته باشد، ولی اسباب ازدواج وی را فراهم نکند و کار خلافی از فرزند سربزند، گناهش به گردن پدر است، «مَنْ بَلَغَ وَلَدَهُ النِّکٰاحَ وَعِنْدَهُ مٰایُنْکِحُهُ فَلَمْ یُنْکِحْهُ ثُمَّ اَحْدَثَ حَدَثاً فَالاِثْمُ عَلَیْهِ».


۱. محمدیان، بهرام و رحیمی، آسیه، نگاهی دیگر به حقوق فرزندان از دیدگاه اسلام، ص۲۲۰-۲۲۱.
۲. محمدیان، بهرام و رحیمی، آسیه، نگاهی دیگر به حقوق فرزندان از دیدگاه اسلام، ص۲۳۵.
۳. محمدیان، بهرام و رحیمی، آسیه، نگاهی دیگر به حقوق فرزندان از دیدگاه اسلام، ص‌۲۴۵- ۲۴۶.
۴. حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۴۸۲، باب ۸۶ من ابواب احکام الاولاد، ح۹.    
۵. صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، ج۲، ص۳۰۳، باب۵۷۸ (نوادر العلل)، ح۴.    
۶. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۰، ص۳۷۱، باب ۲۱ من ابواب النکاح، ح۱.    
۷. متقی هندی، علی بن حسام‌الدین، کنز العمّال، ج۱۶، ص۴۴۲، ح۴۵۳۳۷.    



انصاری، قدرت‌الله، احکام و حقوق کودکان در اسلام، ج۲، ص۵۹-۹۱، برگرفته از بخش «فصل دهم ولايت بر نکاح صغار»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۱۲/۵.    






جعبه ابزار