• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استصحاب قهقری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



استصحاب قهقری یا «اصل ثابت» به استمرار یقین پسین به زمان پیشین گفته می شود. از این عنوان در اصول فقه، مبحث اصول عملی سخن رفته است.




استصحاب قهقری عکس استصحاب مصطلح است. در استصحاب مصطلح، زمان متیقن، مقدم بر زمان مشکوک است، ولی در استصحاب قهقری یقین به چیزی داریم که پیش از این مشکوک بوده است.



اصولیان استصحاب قهقری را جز در مورد اثبات معنای لغوی لفظ، حجت نمی‏دانند مانند این که یقین داریم مفهوم «صعید» مطلق وجه الارض است، ولی شک داریم که در زمان تشریع حکم نیز همین مفهوم را داشته یا دارای مفهوم دیگری بوده و سپس به معنای جدید نقل داده شده است.
با استصحاب قهقری ثابت می‏شود که معنای کنونی همان معنای زمان تشریع است.

۲.۱ - اصل عدم نقل


از استصحاب قهقری در این مورد، به «اصل عدم نقل» نیز تعبیر می‏شود.



استصحاب قهقری در مورد اثبات معنای لغوی لفظ، یک «اصل لفظی» عقلایی است و مبنای حجیت آن، بنای عقلا به ضمیمه عدم ردع آن از سوی شارع است.



اهمیت این اصل تا بدان جا است که در صورت عدم اعتبار آن، استنباط و اجتهاد ممکن نخواهد بود.
[۲] بحوث فی علم الاصول ج۶، ص۱۴.



 
۱. مصباح الاصول ج۳، ص۹.    
۲. بحوث فی علم الاصول ج۶، ص۱۴.
۳. نهایة الافکار ج۳، ص۲۹.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۴۵۲-۴۵۳.    



جعبه ابزار