• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اسحاق بن عمار صیرفی کوفی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابویعقوب اسحاق بن عمار بن حیان صیرفی کوفی فطحی تغلبی، از اصحاب امام صادق و امام موسی کاظم (علیهماالسّلام) و از محدثان و علمای بزرگ و مشهور امامیه در عصر امام کاظم (علیه‌السّلام) (قرن دوم هجری قمری) بوده است.


ابویعقوب اسحاق بن عمار بن حیان صیرفی کوفی فطحی تغلبی، از موالی بنی تغلب و از یاران امام صادق و امام کاظم (علیهما‌السّلام) بوده
[۱] برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، ص۲۸.    
و از آن دو حضرت روایاتی نقل کرده است. ابویعقوب از علمای بزرگ و مشهور امامیه، موثق و مورد اعتماد
[۲] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۷۱.    
[۳] عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۱، ص۳۶۷.    
[۴] امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۲۷۲.    
و ثروتمند بوده است.
[۵] طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ص۴۰۸.    


برخی اسحاق بن عمار را فطحی‌مذهب دانسته‌اند.
[۶] ابن‌داوود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ص۴۸.    
[۷] حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ص۳۱۷.    

عده‌ای از رجالیون ایشان را با اسحاق بن عمار بن موسی فطحی ساباطی یکی دانسته‌اند،
[۸] آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۱۴۱.    
[۹] آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۱۳.    
از این‌رو به نظر می‌رسد که برخی اطلاعات آن دو مختلط شده و ابویعقوب نیز فطحی قلمداد گردیده است.
علما، اسحاق بن عمار را فطحی می‌دانستند به جهت تصریح شیخ در (فهرست) و از این جهت حدیث را از جهت او موثق می‌شمردند.
تا نوبت به شیخ بهائی رسید، ایشان اسحاق بن عمار را دو نفر گرفتند یکی را امامی گفتند و اسحاق بن عمار بن موسی را فطحی گرفتند و لهذا در سند باید رجوع به تمیز کنند تا معلوم شود که کدام یک می‌باشند، و عمل علما بر همین بود تا زمان علامه طباطبائی بحرالعلوم (رحمة‌اللّه)، این بزرگوار قرائنی به دست آورد که اسحاق به عمار یک نفر بیشتر نیست و آن هم ثقه و امامی‌مذهب است، و شیخ ما علامه محدث نوری (رضی‌اللّه‌عنه) نیز همین را اختیار کرده در خاتمه (مستدرک الوسائل)
[۱۰] نوری، میرزاحسین، خاتمه مستدرک الوسائل، ج۴، ص۴۹۱.    
واللّه العالم.

افرادی مثل غیاث بن کلوب،
[۱۱] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۷۱.    
علی بن اسماعیل بن عمار
[۱۲] طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ص۴۰۸.    
و محمد بن سلیمان دیلمی
[۱۳] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۹۳.
از اسحاق بن عمار روایت کرده‌اند.

علماء رجال در حق اسحاق بن عمار گفته‌اند که او شیخ اصحاب ما است و ثقه است، و او و برادران او یونس و یوسف و قیس و اسماعیل بیت بزرگی از شیعه می‌باشند، و پسران برادرش علی و بشیر پسران اسماعیل از وجوه اهل حدیث می‌باشند و روایت است که حضرت صادق (علیه‌السّلام) هرگاه اسحاق و اسماعیل پسران عمّار را می‌دید می‌فرمود: (وَ قَدْ یَجْمَعُهُما لاَقْوامٍ)؛ یعنی حق‌تعالی گاهی دنیا و آخرت را برای بعضی جمع می‌فرماید.
[۱۴] کشّی، محمد بن عمر، رجال کشّی، ج۲، ص۷۰۵.

و روایت است از عمار بن حیّان که گفت: خبر دادم به حضرت صادق (علیه‌السّلام) از برّ و نیکی کردن اسماعیل پسرم به من، فرمود: من او را دوست می‌داشتم و الحال زیاد شد محبت من به او.

اسحاق بن عمار تالیفاتی از جمله نوادر داشته
[۱۵] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۱، ص۷۵۸.    
که با عناوین کتاب الحدیث و اصل هم ذکر شده است.

برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۱۶] طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۱۶۲.    
[۱۷] طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج۴، ص۸۶.    
[۱۸] استرابادی، محمد بن علی، منهج المقال، ج۲، ص۲۷۰.    
[۱۹] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۹، ص۱۳۸.    
[۲۰] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۸۲.    
[۲۱] فیض کاشانی، محمد بن محسن، نضد الایضاح، ص۵۴.
[۲۲] خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۲۲۲.    
[۲۳] قهپایی، عنایة‌الله، مجمع الرجال، ج۱، ص۱۹۵.
[۲۴] طریحی، فخرالدین بن محمدعلی، جامع المقال، ص۵۵.


۱. ↑ برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، ص۲۸.    
۲. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۷۱.    
۳. ↑ عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۱، ص۳۶۷.    
۴. ↑ امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۲۷۲.    
۵. ↑ طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ص۴۰۸.    
۶. ↑ ابن‌داوود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ص۴۸.    
۷. ↑ حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ص۳۱۷.    
۸. ↑ آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۱۴۱.    
۹. ↑ آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۱۳.    
۱۰. ↑ نوری، میرزاحسین، خاتمه مستدرک الوسائل، ج۴، ص۴۹۱.    
۱۱. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۷۱.    
۱۲. ↑ طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ص۴۰۸.    
۱۳. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۹۳.
۱۴. ↑ کشّی، محمد بن عمر، رجال کشّی، ج۲، ص۷۰۵.
۱۵. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۱، ص۷۵۸.    
۱۶. ↑ طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۱۶۲.    
۱۷. ↑ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج۴، ص۸۶.    
۱۸. ↑ استرابادی، محمد بن علی، منهج المقال، ج۲، ص۲۷۰.    
۱۹. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۹، ص۱۳۸.    
۲۰. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۸۲.    
۲۱. ↑ فیض کاشانی، محمد بن محسن، نضد الایضاح، ص۵۴.
۲۲. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۲۲۲.    
۲۳. ↑ قهپایی، عنایة‌الله، مجمع الرجال، ج۱، ص۱۹۵.
۲۴. ↑ طریحی، فخرالدین بن محمدعلی، جامع المقال، ص۵۵.


پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۶۷، برگرفته از مقاله «اسحاق بن عمار صیرفی کوفی».
سایت علما و عرفا، برگرفته از مقاله «اسحاق بن عمّار صیرفی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۳/۱۰.    



جعبه ابزار