اسراف گران (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند در آیاتی از قرآن ویژگی‌های و
کیفر اسراف گران را بیان می‌دارد.
یکی از ویژگی‌های
مسرفان اطاعت خواهی است که خداوند لزوم پرهیز از اطاعت مسرفان را گوشزد می‌کند.
ولاتطیعوا امر المسرفین
و فرمان مسرفان را اطاعت نکنید!
ظاهرا مراد از" امر مسرفان"
امر در مقابل
نهی است، به قرینه اینکه از اطاعت آن نهی فرموده، هر چند بعضی از مفسرین احتمال داده‌اند که به معنای شان باشد. بنا بر این مراد از اطاعت امر آنان
تقلید عامیانه و پیروی کورکورانه ایشان، در اعمال و روش زندگی است، آن روشی که آنان سلوکش را دوست می‌دارند.
اسراف گران، مایه
فساد و تباهی در روی زمین هستند.
ولاتطیعوا امر المسرفین• الذین یفسدون فی الارض ولایصلحون.
و
فرمان مسرفان را
اطاعت نکنید! همانها که در زمین فساد می‌کنند و اصلاح نمی‌کنند! »
عالم هستی یک پارچه نظم و
صلاح است و حتی با تضادی که احیانا در میان اجزای آن دیده می‌شود تالیف و التیام و هماهنگی فراوان دارد، این نظام به سوی اهداف صالحی در جریان است، و برای هر یک از اجزای خود، خط سیری تعیین می‌کند، حال اگر یکی از این اجزاء از مدار خود خارج شود و راه
فساد را پیش گیرد، میان آن و سایر اجزای این جهان درگیری ایجاد می‌شود، اگر توانستند این جزء نامنظم اسرافکار را به مدار اصلیش بازگردانند چه بهتر، و الا نابودش می‌کنند، تا نظام به خط سیر خود ادامه دهد!.
انسان که یکی اجزای این عالم هستی است از این قانون عمومی مستثنی نیست، اگر بر اساس
فطرت ، بر مدار خود حرکت کند و هماهنگ نظام هستی باشد به هدف سعادتبخش که برای او مقدر شده است می‌رسد، اما اگر از حد خود تجاوز کند و قدم در جاده" فساد در ارض" بگذارد، نخست خداوند او را گوشمالی داده، و با حوادث سخت و دردناک او را هشدار می‌دهد، چنان که در آیه ۴۱
سوره روم می‌خوانیم ظهر الفساد فی البر و البحر بما کسبت ایدی الناس لیذیقهم بعض الذی عملوا لعلهم یرجعون: " فساد بر صفحه دریا و صحرا بر اثر اعمال مردم آشکار گشت خدا می‌خواهد نتیجه سوء پاره‌ای از اعمال مردم را به آنها بچشاند شاید بازگردند".
اما اگر این هم مؤثر نیفتاد و فساد در اعماق جان او ریشه دوانید، خداوند با عذاب"
استیصال" صفحه زمین را از لوث وجود چنین کسانی پاکسازی می‌کند.
و از اینجا روشن می‌شود که چرا در آیات فوق، خداوند" اسراف" را با" فساد در ارض" و عدم اصلاح هماهنگ ذکر کرده است.
زیبا جلوه کردن اعمال زشت مسرفان نزد آنان موجب
خود پسندی شان می‌شود..... کذلک زین للمسرفین ما کانوا یعملون.
این گونه برای اسرافکاران، اعمالشان
زینت داده شده است (که زشتی این عمل را درک نمی‌کنند.
حسن گفته یعنی هم چنان که
شیطان و همنوعان گمراهشان دست کشیدن از دعا را در وقت
فراغت و آسایش برای آنها جلوه داده همچنین برای اسرافگران یعنی مشرکان کردارشان را جلوه و زینت داده.
و محتمل است معنی این باشد که اسرافگران برای یکدیگر کار خود را جلوه می دهند.
ستیزه جویی مسرفان با پیامبران و آموزه‌های آنان از ویژگی‌های دیگر مسرفان است.
و ما ارسلنا قبلک الا رجالا نوحی الیهم... • ثم صدقنـهم الوعد فانجینـهم ومن نشآء واهلکنا المسرفین.
ما پیش از تو، جز مردانی که به آنان
وحی می‌کردیم، نفرستادیم! (همه انسان بودند، و از جنس بشر! ) • سپس وعده‌ای را که به آنان داده بودیم، وفا کردیم! آنها و هر کس را که می‌خواستیم (از چنگ دشمنانشان) نجات دادیم و مسرفان را هلاک نمودیم!
یکی از کیفرهای مسرفان و متجاوزان آتش
جهنم است
..... وان المسرفین هم اصحـب النار.
و مسرفان اهل آتشند.
از دیگر کیفرهای مسرفان شکاک در معارف الهی گمراهی آنان است.
ولقد جاءکم یوسف من قبل بالبینـت فما زلتم فی شک مما جاءکم به... کذلک یضل الله من هو مسرف مرتاب
پیش از این یوسف دلایل روشن برای شما آورد، ولی شما هم چنان در آنچه او برای شما آورده بود تردید داشتید... این گونه خداوند هر اسرافکار تردیدکننده‌ای را گمراه می‌سازد.
نابودی مسرفان نیز وعده خداوند به پیامبران و مؤمنان است.
ثم صدقنـهم الوعد فانجینـهم ومن نشآء واهلکنا المسرفین.
سپس وعده‌ای را که به آنان داده بودیم، وفا کردیم! آنها و هر کس را که می‌خواستیم (از چنگ دشمنانشان) نجات دادیم و مسرفان را هلاک نمودیم!
صیحه آسمانی و ناگهانی کیفر و سزای مسرفان
انطاکیه گشت.
واضرب لهم مثلا اصحـب القریة اذ جاءها المرسلون• قالوا طـئرکم معکم ائن ذکرتم بل انتم قوم مسرفون• و ما انزلنا علی قومه من بعده من جند من السماء وما کنا منزلین• ان کانت الا صیحة وحدة فاذا هم خـمدون.
و برای آنها،
اصحاب قریه (انطاکیه) را مثال بزن هنگامی که فرستادگان خدا به سوی آنان آمدند• (رسولان) گفتند: «شومی شما از خودتان است اگر درست بیندیشید، بلکه شما گروهی اسرافکارید! » • و ما بعد از او بر قومش هیچ لشکری از
آسمان نفرستادیم، و هرگز سنت ما بر این نبود• (بلکه) فقط یک صیحه آسمانی بود، ناگهان همگی خاموش شدند!.
خداوند مسرفان قوم لوط را با عذاب به هلاکت و نابودی رساند.
قال فما خطبکم ایها المرسلون• قالوا انا ارسلنا الی قوم مجرمین• لنرسل علیهم حجارة من طین• مسومة عند ربک للمسرفین.
(ابراهیم) گفت: «ماموریت شما چیست‌ای فرستادگان (خدا)؟ » • گفتند: «ما به سوی قوم مجرمی فرستاده شده ایم. . • تا بارانی از «سنگ- گل» بر آنها بفرستیم• سنگهایی که از ناحیه پروردگارت برای اسرافکاران نشان گذاشته شده است!».
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اسراف گران (قرآن)».
