• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اشاره (علوم قرآنی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



افاده معانی فراوان با کلام کوتاه با استفاده از دلالت تضمنی و التزامی را اشاره گویند.



« اشاره » یعنی آوردن کلام کوتاه با معانی فراوان، که در حقیقت همان « ایجاز قصر » است؛ مانند:
۱. (وغیض الماء)؛ «و آب فرو کاست». لازمه کم شدن آب، قطع شدن باران و جوشش آب از چشمه است. و اگر این حالت نبود، آب کم نمی‌شد.
۲. (وفیها ما تشتهیه الانفس وتلذ الاعین وانتم فیها خالدون)؛ «و در آنجا آنچه دلها آن را بخواهند و دیدگان را خوش آید (هست) و شما در آن جاودانید».
آن چه نفس به آن تمایل دارد، شهوات نامحدود و دیدنی‌های بی اندازه‌ای است که چشم از آن لذت می‌برد، و آیه مبارکه با الفاظ اندک بر مفاهیم غیرقابل شمارش دلالت دارد.


ابن ابی الاصبع می‌گوید: تفاوت ایجاز قصر و اشاره این است که دلالت ایجاز قصر مطابقی است؛ ولی دلالت اشاره، تضمنی یا التزامی است
[۶] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۴۸۸.
[۷] علوی مقدم، محمد، ۱۳۱۱ -، درقلمروبلاغت، ص(۷۲۶-۵مقدمه).
[۸] علوی مقدم، محمد، ۱۳۱۱ -، درقلمروبلاغت، ص۷۱۷.
[۹] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۳۸۹.



ایجاز قصر .


۱. هود/سوره۱۱، آیه۴۴.    .
۲. زخرف/سوره۴۳، آیه۷۱.    .
۳. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۸۴.    
۴. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۸۸.    
۵. باقلانی، محمد بن طیب، ۳۳۸ - ۴۰۳ق، اعجازالقرآن، ص۹۰.    
۶. بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۴۸۸.
۷. علوی مقدم، محمد، ۱۳۱۱ -، درقلمروبلاغت، ص(۷۲۶-۵مقدمه).
۸. علوی مقدم، محمد، ۱۳۱۱ -، درقلمروبلاغت، ص۷۱۷.
۹. معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۳۸۹.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «اشاره».    



جعبه ابزار