اصالت عدم تقدیر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نفی احتمال کلمه یا جمله مقدّر در یک کلام می باشد.
اصالت عدم تقدیر یا
اصالت عدم اضمار ، از
اصول لفظی است و کاربرد آن در جایی است که احتمال داده شود
کلمه یا
جمله‌ای در یک کلام در
تقدیر باشد، اما دلیلی بر این احتمال وجود نداشته باشد. در چنین مواردی
اصل این است که
شارع منظور خود را در قالب الفاظ بیان می‌کند و اگر از
لفظ بیش از معنای ظاهری فهمیده نمی‌شود به دلیل اجرای اصالت عدم تقدیر است که به آن چه بیان می‌شود، عمل می‌گردد.
به این اصل، هم در کلام شارع و هم در محاورات عرفی عمل می‌شود؛ از این رو معلوم می‌شود که شارع شیوه جدیدی را اختراع ننموده بلکه مطابق
عرف رفتار کرده است.
برای مثال،
خداوند در
قرآن به نقل از
فرعون می‌فرماید: (اَنَا رَبُّکُمُ الْاَعْلی).
حال این احتمال وجود دارد که کلمه «
عبد » در تقدیر باشد و در اصل،
آیه شریفه به صورت «انا عبد ربکم الاعلی» بوده، اما به این احتمال اعتنا نمی‌شود و با اصالت عدم اضمار و عدم تقدیر، نفی می‌گردد.
مدرک حجیت این اصل، همانند سایر اصول لفظی،
بنای عقلا و عرف است.
برخی از
اصولیون میان اصالت عدم اضمار و اصالت عدم تقدیر فرق گذاشته‌اند.
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «اصالت عدم تقدیر».
