در قصه‌های قرآنی «اصحاب کهف»، نام گروهی از مؤمنان است که از ستم پادشاهی مشرک به غاری پناه بردند و سالیانی دراز به خواب عمیقی فرو رفتند. بر پایۀ روایات، این پادشاه مشرک «[دقیانوس]]» و محل واقعه «افسوس» دانسته شده است.
داستان این گروه، با اشاراتی کوتاه اما پرمغز، در آیه‌های نخستین سوره کهف یاد شده است. در آن آیات، سخن از یکتاپرستانی است که برای گریز از پرستش خدایان دروغین، به غاری پناه بردند تا از گزند ستمکاران بت پرست برهند. خوابی که آنان را در ربود، به فرمان پروردگار سالیانی به طول انجامید و در این مدت، چنان هیبتی داشتند که کسی را یارای نزدیک شدن و نگریستن به آنان نبود و آنان را بیدار می‌پنداشتند. این خفتگان سالیانی چند را (بر پایۀ آیات قرآنی، ۳۰۹ سال) در همان حال گذراندند. چون به خواست الهی از خواب برخاستند، چنان گمان بردند که فقط روزی یا نصفی از روز را خواب بوده‌اند. چون یکی از ایشان، برای فراهم آوردن غذا به شهر درآمد، مردم از حال شگفت انگیزشان آگاهی یافتند و بر آن شدند بر در غار آنان، مسجدی به پا سازند.
