• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اصحاب یمین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


از گروه‌هایی که در قرآن کریم به آن‌ها اشاره شده است، گروهی است که به اصحاب یمین معروف است.



«اصحاب» جمع صاحب و به معنی ملازم است و اصحاب یمین، یعنی سعادتمندان و اهل میمنت، و بر این معنی، همان سخن متعارف مردم عرب‏زبان است که یمین را به سعادت و شِمال را به شومی و بدیمنی تعبیر می‌کنند
[۱] راغب اصفهانی، مفردات ماده (صحب) و (یمن)
. اصحاب یمین، مومنان درستکار در دنیا و دریافت‏کنندگان نامه عمل با دست راست در قیامت‌اند
[۲] هاشمی رفسنجانی، اکبر؛ فرهنگ قرآن، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۳، ج۳، ص۴۶۴.
.


۱- اصحاب الیمین
[۳] واقعه/سوره ۵۶، آیه ۹۰.    
؛
۲- اصحاب المیمنة
[۴] بلد/سوره ۹۰، آیه ۱۸.    
؛ کلمه «میمنة» از ماده «یمن» مقابل «شوم» است و معنایی برخلاف آن دارد، یعنی اصحاب و دارندگان یمن و سعادت و در مقابل آنان اصحاب المشئمة
[۵] بلد/سوره ۹۰، آیه ۱۹.    
هستند که اصحاب و دارندگان شقاوت و شئامت‏اند
[۶] طباطبایی، محمدحسین؛ المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، ۱۳۷۴ ش. ج،۱۹ ص۱۸۸
.
۳- کسی که نامه اعمالش به دست راستش داده شود: «مَن أُوتی کِتابَهُ بیَمینِه»
[۷] انشقاق/سوره ۸۴، آیه ۷.    



۱- داده شدن نامه اعمال به دست راست:
«یَومَ نَدْعُوا کُلَّ اُناسٍ بإمامِهِمْ فَمَنْ اوتِیَ کِتابَهُ بِیَمینِهِ فَاُولئکَ یَقرَئونَ کِتابَهُمْ و لا یُظْلمُونَ فَتیلاً» «(به یاد آورید) روزی را که هر گروهی را با پیشوایشان می‌خوانیم، کسانی که نامه عملشان به دست راستشان داده شود، آن را (با شادی و سرور) می‌خوانند و بقدر رشته شکاف هسته خرمایی به آنان ستم نمی‌شود.»
۲- بازگشت شادمانه اصحاب یمین به سوی اهل خویش در قیامت پس از حسابرسی آسان:
«فَأمّا مَنْ اُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمینه•فَسوفَ یُحاسَبُ حِساباً یَسیراً•وَ یَنقَلِبُ إلی أهْله مسروراً»
[۸] انشقاق/سوره ۸۴، آیات ۷-۹.    
«پس کسی که نامه اعمالش به دست راستش داده شود، بزودی حساب آسانی برای او می‌شود و خوشحال به اهل و خانواده‌اش باز می‌گردد.»

[۹] جهت مطالعه بیشتر رجوع شود به فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۶۵.

۱- زندگی رضایت‏بخش:
«فَأمّا مَنْ اُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمینِه... فَهُوَ فی عیشةٍ راضیةٍ»
[۱۰] حاقه/سوره ۶۹، آیات ۱۹-۲۱.    
«پس آن که کارنامه او به دست راستش داده شود او در زندگانی پسندیده باشد.»
۲- بهشت عالی مرتبه:
«فی جنّةٍ عالیةٍ»
[۱۱] حاقه/سوره ۶۹، آیه ۲۲.    
«در بهشتی عالی».
۳- غذای گوارا:
خوردنی و آشامیدنی گوارا و بدون آزار در بهشت، پاداش اعمال نیک دنیوی اصحاب یمین: «کُلُوا و اشْرَبُوا هَنیئاً بِما اَسلَفتُم فی الاَیّامِ الخالیةِ»
[۱۲] حاقه/سوره ۶۹، آیه ۲۴.    
«بخورید و بیاشامید، نوش و گوارا به پاداش آن‌چه در روزگار گذشته پیش فرستادید.»
۴- در دسترس بودن میوه‌های بهشتی برای اصحاب یمین:
«فی جَنّةٍ عالیةٍ•قُطُوفُها دانیةٌ»
[۱۳] حاقه/سوره ۶۹، آیات ۲۲ و ۲۳.    
«در بهشتی عالی که میوه‌هایش در دسترس است.»


اصحاب هنگامی که در آستانه مرگ قرار می‌گیرند، فرشتگان قبض روح، سلام یارانشان را به آنان می‌رسانند
[۱۴] مکارم شیرازی، ناصر و همکاران؛ تفسیر نمونه، ج ۲۳ ص ۲۸۱ – ۲۸۳ دارالکتب السلامیه، تهران، ۱۳۷۴ ش.
. «وأمّا إنْ کانَ مِنْ أصحابِ الیَمین•فَسَلام لَکَ مِنْ أصحابِ الیَمین»
[۱۵] واقعه/سوره ۵۶، آیات ۹۰ و ۹۱.    
«امّا اگر (محتضر) از اصحاب یمین باشد (به او گفته می‌شود) سلام بر تو از سوی دوستانت که از اصحاب یمین هستید».
امام صادق (ع) در ذیل آیات فرموده است: «هم شیعَتُنا و مُحِبّونا» «آنان شیعیان و دوستداران ما هستند»
[۱۶] بحرانی، سید هاشم؛ البرهان فی تفسیر القرآن، بنیاد بعثت، تهران، ۱۴۱۶ ق، ج۵، ص۲۷۶.
.

[۱۷] فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۶۵.

۱- آزاد کردن برده از صفات پسندیده اصحاب یمین:
«فک رَقَبةٍ»
[۱۸] بلد/سوره ۹۰، آیه ۱۳.    
«آزاد کردن بنده‌ای».
۲- اطعام به یتیم خویشاوند یا به بینوای خاک‏نشین در روزهای سخت و قحطی از خصوصیات اصحاب یمین:
«أوْ إطعامٌ فی یومٍ ذی مَسْغَبَةٍ، یتیماً ذا مَقرَبَةٍ أوْ مِسکیناً ذا مَترَبَةٍ»
[۱۹] بلد/سوره ۹۰، آیات ۱۴-۱۶.    
«یا غذا دادن در روز گرسنگی، یتیمی از خویشاوندان، یا مستمندی خاک‏نشین را».
۳- ایمان و توصیه به صبر:
«ثمّ کانَ مِنَ الّذینَ آمَنُوا و تَواصَوا بِالصَبْرِ...»
[۲۰] بلد/سوره ۹۰، آیه ۱۷.    
«سپس از کسانی باشند که ایمان آورده و یکدیگر را به شکیبایی توصیه می‌کنند».
۴- توصیه به مهربانی:
«وَ تَواصَوا بالمَرحَمَةٍ»
[۲۱] بلد/سوره ۹۰، آیه ۱۷.    
«یکدیگر را به رحمت توصیه می‌کنند».
۵- یقین:
یقین اصحاب یمین به حسابرسی در قیامت پس از دریافت نامه عمل؛
«فَأَمّا مَنْ اُوتِی کتابَهُ بِِیمینِه فَیقُولُ هاءُمُ اقْرَئوا کتابَیهِ إنّی ظَنَنْتُ أنّی مُلاقٍٍٍ حِسابِیه»
[۲۲] حاقه/سوره ۶۹، آیات ۱۹ و ۲۰.    
«پس کسی که نامه ‌اعمالش را به دست راستش دهند (از شدت شادی و مباهات) فریاد می‌زند که: (ای اهل شر!) نامه اعمال مرا بگیرید و بخوانید! من یقین داشتم که (قیامتی در کار است و) به حساب اعمالم می‌رسم!»


اصحاب یمین از اسارت کردار خویش مصون و از بازخواست الهی در امانند:
«کلُّ نفسٍ بِما کسَبَتْ رَهینَةٌ إلّا أصحابَ الیمین»
[۲۳] مدثر/سوره ۷۴، آیات ۳۸ و ۳۹.    
«هر کسی در گرو اعمال خویش است مگر اصحاب یمین».

 
۱. ↑ راغب اصفهانی، مفردات ماده (صحب) و (یمن)
۲. ↑ هاشمی رفسنجانی، اکبر؛ فرهنگ قرآن، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۳، ج۳، ص۴۶۴.
۳. ↑ واقعه/سوره ۵۶، آیه ۹۰.    
۴. ↑ بلد/سوره ۹۰، آیه ۱۸.    
۵. ↑ بلد/سوره ۹۰، آیه ۱۹.    
۶. ↑ طباطبایی، محمدحسین؛ المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، ۱۳۷۴ ش. ج،۱۹ ص۱۸۸
۷. ↑ انشقاق/سوره ۸۴، آیه ۷.    
۸. ↑ انشقاق/سوره ۸۴، آیات ۷-۹.    
۹. ↑ جهت مطالعه بیشتر رجوع شود به فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۶۵.
۱۰. ↑ حاقه/سوره ۶۹، آیات ۱۹-۲۱.    
۱۱. ↑ حاقه/سوره ۶۹، آیه ۲۲.    
۱۲. ↑ حاقه/سوره ۶۹، آیه ۲۴.    
۱۳. ↑ حاقه/سوره ۶۹، آیات ۲۲ و ۲۳.    
۱۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر و همکاران؛ تفسیر نمونه، ج ۲۳ ص ۲۸۱ – ۲۸۳ دارالکتب السلامیه، تهران، ۱۳۷۴ ش.
۱۵. ↑ واقعه/سوره ۵۶، آیات ۹۰ و ۹۱.    
۱۶. ↑ بحرانی، سید هاشم؛ البرهان فی تفسیر القرآن، بنیاد بعثت، تهران، ۱۴۱۶ ق، ج۵، ص۲۷۶.
۱۷. ↑ فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۶۵.
۱۸. ↑ بلد/سوره ۹۰، آیه ۱۳.    
۱۹. ↑ بلد/سوره ۹۰، آیات ۱۴-۱۶.    
۲۰. ↑ بلد/سوره ۹۰، آیه ۱۷.    
۲۱. ↑ بلد/سوره ۹۰، آیه ۱۷.    
۲۲. ↑ حاقه/سوره ۶۹، آیات ۱۹ و ۲۰.    
۲۳. ↑ مدثر/سوره ۷۴، آیات ۳۸ و ۳۹.    



سایت پژوهه    




جعبه ابزار