اصل سببی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصل سببى اصل جارى در جانب
سبب است. به اصل جارى در طرف
مسبّب، اصل
مسببی گفته مى‌شود در صورت
تعارض اصل
سببى و
مسبّبى اصل
سببى بر اصل
مسببی مقدّم است. از این اصل در
اصول فقه، بحث
برائت و استصحاب سخن رفته است.
در مواردى که
شک در چیزى ناشى از شک در چیزى دیگر باشد، به اصل جارى در طرف
سبب، اصل
سببى و به اصل جارى در طرف
مسبّب، اصل
مسببی گفته مى‌شود مانند موردى که انسان
لباس نجسى را با آبى بشوید، سپس در پاک شدن آن به جهت شک در پاک بودن
آب شک کند. در صورتى که حالت سابقه آب مورد استفاده،
طهارت باشد پاک بودن آن
استصحاب مى‌شود. این استصحاب، اصل
سببى و استصحاب
نجاست لباس - که ناشى از شک در نجاست آب مى‌باشد - اصل
مسببی خواهد بود.
در صورت تعارض اصل
سببى و
مسبّبى مانند تعارض استصحاب طهارت با استصحاب نجاست لباس در مثال یاد شده، اصل
سببى بر اصل
مسببی مقدّم است و
حکم به طهارت لباس مى‌شود. در وجه تقدّم که آیا به جهت
حکومت اصل
سببى بر
مسببى است یا
ورود آن
اختلاف است. معروف میان اصولیان قول به حکومت است.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۵۵۲.
