• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اظهار حق (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مشتبه کردن بر دیگرى نظیر تبلیغات سوئى است که علماى سوء کرده و مى کنند، از جهل مریدها سوء استفاده نموده ، حق را با باطل خلط و مشتبه مى نمایند.


اظهار حق و نیامیختن آن به باطل، از وظایف عالمان و آگاهان است: «ولا تلبسوا الحق بالبـطـل وتکتموا الحق وانتم تعلمون»
[۱] بقره/سوره۲، آیه۴۲.    
«و حق را با باطل نياميزيد، و حقيقت را با اينكه مي‌دانيد كتمان نكنيد.»

۱.۱ - معنای لبس

لبس بفتح لام پوشاندن چیزى است که ستر آن واجب است ، یا براى اینکه کشف آن قبیح است و یا براى اینکه به ستر احتیاج دارد، و اما لبس بضم لام به معناى پوشاندن حق است ، و این معنا گویا استعاره از معناى اول باشد و ریشه هر دو یکى است، راغب مى گوید: لبس الثوب، یعنى با لباس، خود را پوشانید و البسه یعنى دیگرى را پوشانید تا آنجا که مى گوید اصل لبس بضم لام هم همان پوشاندن است ، الا اینکه تنها در امور معنوى استعمال مى شود، مثلا گفته مى شود: لبست علیه امره امر: را بر او مشتبه کردم .

۱.۲ - مشتبه کردن حق

مشتبه کردن بر دیگرى نظیر تبلیغات سوئى است که علماى سوء کرده و مى کنند، از جهل مریدها سوء استفاده نموده ، حق را با باطل خلط و مشتبه مى نمایند، و نیز نظیر تبلیغاتى است که گردنکشان عالم نسبت به رعایاى ضعیف خود داشته و حق را با باطل خلط مى کردند، و مشتبه کردن بر خودشان به این است که : خود را به این خیال بیاندازند که حق باطل است و باطل حق ، آنگاه همین خیال را در دل خود جاى دهند و بدنبال باطل به راه بیفتند.
زیرا گر چه انسان به فطرت خدادادیش، ‌حق را از باطل تشخیص مى دهد و هر نفسى به تقوا و فجور خود ملهم است ، ولى تقویت جانب هوا و تأیید شهوت و غضب هم باعث پدید آمدن ملکه استکبار و حق کشى مى شود، وقتى چنین مله اى در نفس ‌پیدا شد قهرا آدمى مجذوب گشته و به عمل باطل خود مغرور مى شود، دیگر این ملکه نمى گذارد توجه و التفاتى به حق نموده دعوتش را بپذیرد. در چنین حالتى است که عمل آدمى در نظرش جلوه نموده و دانسته حق و باطل در نظرش مشتبه مى شود، این است مصحح تصویر اینکه چطور انسان در عین علم به چیزى ، در آن چیز گمراه مى شود،
[۲] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۲۶.    
هم کتمان حق، جرم و گناه است، و هم آمیختن حق و باطل که هر دو از نظر نتیجه، یکسان می‌باشند، حق را بگوئید هر چند به زیان شما باشد، و باطل را با آن نیامیزید هر چند منافع زودگذرتان به خطر بیفتد.
[۳] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۲۰۸.    
[۴] فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۱، ص۱۲۴.    
[۵] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱، ص۱۸۸.    
[۶] سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۱، ص۱۵۳.    


«یـاهل الکتـب لم تلبسون الحق بالبـطـل وتکتمون الحق وانتم تعلمون»
[۷] آل عمران/سوره۳، آیه۷۱.    
«ای اهل کتاب ! چرا حق را با باطل (می‌آمیزید و) مشتبه می‌کنید (تا دیگران نفهمند و گمراه شوند)، و حقیقت را پوشیده می‌دارید در حالی که می‌دانید؟!»
کلمه لبس (به فتح لام ) که فعل مضارع «تلبسون» از آن مشتق شده ، به معناى القاى شبهه و آرایش باطل به صورت حق و یا به عکس است ، مى فرماید: «اى اهل کتاب چرا حق را در صورت باطل جلوه مى دهید؟» و جمله : «و انتم تعلمون» دلالت و یا حداقل اشاره اى دارد بر اینکه مراد از لبس کتمان مسائل مربوط به معارف دینى است نه آیاتى که دیدنى و به چشم مشاهده کردنى است ، مانند آن آیاتى که خودشان تحریف و یا کتمان کردند و یا به غیر آنچه منظور بود تفسیر نمودند.
[۸] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۴۰۴.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲، ص۶۱۲.    
[۱۰] فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۱، ص۳۴۷.    
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۲، ص۳۲۰.    
[۱۲] سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۲، ص۲۴۰.    


۱. ↑ بقره/سوره۲، آیه۴۲.    
۲. ↑ طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۲۶.    
۳. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۲۰۸.    
۴. ↑ فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۱، ص۱۲۴.    
۵. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱، ص۱۸۸.    
۶. ↑ سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۱، ص۱۵۳.    
۷. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۷۱.    
۸. ↑ طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۴۰۴.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲، ص۶۱۲.    
۱۰. ↑ فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۱، ص۳۴۷.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۲، ص۳۲۰.    
۱۲. ↑ سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۲، ص۲۴۰.    


فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اظهار حق».    



جعبه ابزار