اعلی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اعلی:
(سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى) اعلی: افعل تفضيل، از مادّه
«علوّ» به معنى «برتر و بالاتر» است.
اين واژه در علوّ مكان و مقام هر دو آمده و در آيه مورد بحث در علو مقام استعمال شده است، چنان كه مى‌فرمايد:
«نام پروردگار بلندمرتبه‌ات را از هر عيب و نقص پاک بشمر» (سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى)
تعبير به
«اعلى» بيانگر اين حقيقت است كه او از هركس و هر چيز و هرچه تصور كنيم و هر خيال و قياس و گمان و وهم و نيز هرگونه شرک جلى و خفى برتر و بالاتر است.
كلمه
«اعلى» در آيه ۶۹
سوره ص در علوّ مكان به كار رفته است. در اين آيه آمده است:
(ما كانَ لی مِنْ عِلْمٍ بِالْمَلَإِ الْأَعْلى ...) «من از ملاء اعلى (و فرشتگان عالم بالا) خبر ندارم...»
در اين آيه اين نكته نيز قابل توجه است كه عدم علم پيامبر (ص) به اين معنى است كه من از خودم چيزى در اين زمينه‌ها نمى‌دانم تنها همان را مى‌دانم كه از طريق وحى بر من نازل مى‌شود.
به موردی از کاربرد
عَلیّ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى) (منزّه شمار نام پروردگار بلند مرتبه‌ات را.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
كلمه الاعلى به معناى كسى است كه بر فراز هر بلندى كه تصور شود در آمده و بر هر چيزى قاهر و چيره باشد و اين كلمه صفت ربک است، نه صفت اسم و همين صفت حكم آيه را تعليل مى‌كند و مى‌فهماند كه چرا گفتيم نام پروردگارت را منزه بدار، براى اينكه او از هر علوى كه تصور شود عالى‌تر است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اعلی»، ج۳، ص۲۳۱-۲۳۲.
