الخصال (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
الخصال نوشته
شیخ صدوق ، ابو جعفر، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی (۳۰۵- ۳۸۱ هجری)، از فقها و محدثین بزرگ
شیعه در
قرن چهارم هجری.
شیخ صدوق در این کتاب روایات فراوانی درباره مسائل اخلاقی و عقیدتی و دیگر موضوعات مورد نیاز
جامعه بشری جمع آوری کرده است. این کتاب در نوع و سبک خود بی نظیر است و اولین کتابی است که به این سبک به نگارش در آمده است. مؤلف به شکلی زیبا و با توجه به اعداد یک تا هزار،
روایات را دسته بندی نموده است.
شیخ صدوق درباره انگیزه نگارش این کتاب می‌گوید:
«با تحقیق در تالیفات مشایخ و علمای بزرگ گذشته دریافتم که آنان در بخش‌های مختلف علوم کتاب‌هایی نگاشته‌اند؛ اما درباره رابطه میان اعداد و صفات پسندیده و ناپسند چیزی نگاشته نشده است.
با توجه به فایده فراوان این موضوع برای جوینده
علم ، بر آن شدم تا برای تقرب به درگاه الهی دست به نگارش چنین کتابی بزنم تا به پاداش الهی و خوشبختی و رحمت
خداوند متعال نایل گردم و از درگاه ایزد منان خواهانم تا امیدم را ناامید نگرداند چرا که او بر هرکاری تواناست.»
کتاب خصال با وجود حجم کم، دائرة المعارف بزرگی از معارف اسلامی و
احکام حلال و حرام است و هیچ
فقیه دانشمند و یا ادیب نام آوری از آن بی نیاز نیست.
همچنین این کتاب، به مباحث تاریخی،
تفسیر قرآن ، نکات فلسفی و مسائل سیاسی نیز اشاره دارد.
کتاب خصال با مطالب مفید و مباحث گرانقدر خود از مجموعه‌های نفیس روایات
اهل بیت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به شمار می‌آید.
این کتاب نیز مانند دیگر کتاب‌های شیخ صدوق مورد توجه خاص علما و فقهای شیعه قرار گرفته و روایات آن در بسیاری از مجموعه‌های روایی شیعه مانند
کتب اربعه و
بحار الانوار آمده و نقل آنها زینت بخش کتب روایی علمای متاخر از شیخ صدوق شده است.
کتاب حاضر شامل ۱۲۵۵ حدیث است و در ۲۶ باب مجزا تنظیم گردیده. عنوان بندی باب‌ها بر اساس ارقام است بدین شکل که
روایات شامل یک خصلت در یک باب آمده و شامل دو خصلت در بابی و شامل سه خصلت در بابی دیگر و...
روایات این کتاب از نظر موضوع بسیار گسترده است و درباره هر یک از موضوعات اخلاقی و عقیدتی روایاتی نقل شده که به شکلی با اعداد در ارتباطند، مانند:
- یک صفت از دوستی دنیا، یک
صفت در برابر پنج خصلت
- دو صفت
شیعه - تا سه خصلت در کسی نباشد
مؤمن نیست
- چهار چیز در چهار مورد پذیرفته نیست
- نشانه‌های
ایمان پنج چیز است
- هر کس شش عمل را انجام دهد به
بهشت می‌رود
- رسول خدا هفت چیز را منع فرمودند
- نماز هشت گروه پذیرفته نمی‌شود
-
حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیهم نزد خداوند نه نام دارد
- امام ده خصلت دارد
- اهل
بهشت یکصد و بیست گروه هستند و...
نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
