النوادر للأشعری (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی از روات بزرگ
شیعه در
قرن سوم هجری و از یاران
ائمه علیهم السلام. روات شیعه کتاب‌های متعددی به نام النوادر نوشته‌اند و معمولا احادیثی که در این کتاب‌ها آمده احادیثی غیر مشهور یا استثنایی است و یا استدراک مباحث مختلف می‌باشد. در برخی موارد نیز
روایات گلچین شده و بسیار قابل توجه را در باب نوادر یا کتاب نوادر می‌آورند.
کتاب نوادر احمد بن محمد بن عیسی، یکی از کتاب‌های روایی معتبر و از اصول اولیه شیعه به شمار می‌آید و از
زمان نگارش تا این زمان در طول هزار سال پیوسته مورد توجه علما و فقهای شیعه واقع شده است.
از این کتاب در مجموعه‌های روایی بزرگ مانند
کتب اربعه ،
وسائل الشیعة ،
بحار الانوار و دیگر کتاب‌های روایی معتبر روایت نقل شده و بر آن استناد کرده‌اند.
ابو سلیمان داود بن کورة، یکی از شاگردان احمد بن محمد بن عیسی این کتاب را تنظیم و فصل بندی نموده است. وی یکی از پنج راوی است که
محمد بن یعقوب کلینی در کتاب
کافی از آنها تعبیر به «عدة من اصحابنا» می‌کند که از احمد بن محمد بن عیسی روایت نقل می‌کنند. وی کتاب مشیخه حسن بن محبوب سراد را نیز تنظیم کرده است.
علامه مجلسی بعد از آن که احتمال می‌دهد این کتاب نوشته
حسین بن سعید اهوازی باشد در ادامه می‌گوید: «با توجه به برخی از عبارات کتاب، آشکار می‌شود که این کتاب، کتاب النوادر، نوشته احمد بن محمد بن عیسی قمی می‌باشد و به هر حال این کتاب در نهایت اعتبار است.»
شیخ حر عاملی درباره آن می‌فرماید:
«دو نسخه صحیح و معتبر از این کتاب به دست من رسیده است که من در آن تحقیق کردم و دیدم اکثر روایات آن در کتب اربعه و کتاب‌های مشهور و متواتر دیگر موجود است و
احادیث فراوانی از این کتاب را
شیخ طوسی و
شهید اول و ابن طاووس و حمیری و طبرسی و دیگران در تالیفات خود از این کتاب- که نوشته احمد بن محمد بن عیسی است- نقل کرده‌اند.
این روایات هم اکنون نیز موجود می‌باشد و قرائن و شواهد بر اعتبار این کتاب نیز فراوان است.»
شیخ آقا بزرگ تهرانی صاحب کتاب
الذریعه می‌فرماید: «کتاب النوادر نوشته احمد بن محمد بن عیسی قمی، شیخ
اشاعره قم است که مقید به نقل روایات معتبر بوده‌اند. وی از فرزندان اشعری است که در زمان خلافت عمر شهر قم را فتح کرد.»
موضوعات مختلفی در این کتاب مطرح شده است؛ مانند:
۱- بحث‌هایی پیرامون
روزه در چند باب ۲-
احکام نذر و قسم ۳- بحثی مفصل در کفارات مختلف طی چندین فصل ۴- احکام، شرایط و محرمات
ازدواج ۵-
عده طلاق ۶-
مناسک حج ۷-
دیات و
حدود ۸- مکاسب و معاملات و...
کتاب النوادر شامل ۴۵۶ روایت است که در ۳۷ باب مطرح شده است.
۱. نسخه‌ای در کتابخانه
آستان قدس رضوی که تاریخ نگارش آن ۱۰۵۰ هجری است و به خط محمد مؤمن بن حاجی مظفر علی اسفراینی می‌باشد.
۲. نسخه‌ای در کتابخانه
آیت‌الله حکیم در
نجف اشرف که تاریخ نگارش آن ۱۰۸۰ است. این نسخه به خط ابو الفتح اسفراینی می‌باشد و در اختیار شیخ حر عاملی،
شیخ علی بن حسین آل سلیمان بحرانی و
علامه محمد سماوی نیز بوده است.
نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
