• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

امداد(خام)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



عنوان : سنت اجتماعي امداد مؤمنين
نویسنده : روح الله رضواني
كلمات كليدي : امداد، مؤمنين، قرآن، آرامش، ترس كلمه" امداد" مصدر باب "افعال"، به معنی ياري رساندن و به فرياد رسيدن است، ياري رساندن ممكن است در راه خير باشد يا در راه شر [۱]     و در اصطلاح به معناي ياري رساندن بصورت متصل، مداوم و پي درپيمي باشد،[۲]     بنابراين امداد به ياري كردني اطلاق مي شود كه جنبه دائمي داشته باشد و به صورت مستمر ادامه يابد. [۳]    
امداد خداوند به مؤمنين و ياري رساندن به آنان در شرايط و حالات مختلف به طور دائمي مي باشد كه چنين امدادي از طرف خداوند قطع نمي گردد، مگر اين که صفت ايمان از افراد جامعه سلب شود كه در چنين حالتي امدادي در كار نخواهد بود.

بحث تاريخي امداد مؤمنين
قرآن كريم در آيات متعدد به تحقق تاريخي سنت امداد مؤمنين اشاره نموده است:
«وَ لَقَدْ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى أَنْ أَسْرِ بِعِبادي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَريقاً فِي الْبَحْرِ يَبَساً لا تَخافُ دَرَكاً وَ لا تَخْشى »[۴]    
«ما به موسي وحي فرستاديم كه شبانه بندگانم را (از مصر) با خود ببر و براي آنها راهي خشك در دريا بگشا كه نه از تعقيب (فرعونيان) خواهى ترسيد، و نه از غرق شدن در دريا!»

«فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِيَهُمْ مِنَ الْيَمِّ ما غَشِيَهُمْ»[۵]    
«فرعون با سپاهيانش بدنبال ايشان حركت كردند، آب دريا فرعون و سپاهيانش را پوشاند و غرق كرد »

انواع امداد مؤمنين از ديدگاه قرآن
الف) امداد بيروني مؤمنين
۱) امداد غير طبيعي (بوسيله فرشتگان)؛
يكي از جنگ هايي كه در صدر اسلام ميان مسلمانان و كفار اتفاق افتاد جنگ بدر بود كه خداوند در اين باره مي فرمايد:
«إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَنْ يَكْفِيَكُمْ أَنْ يُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلاثَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُنْزَلِينَ »[۶]    
«در آن هنگامي كه تو به مؤمنان مي گفتي: آيا كافي نيست كه پروردگارتان، شما را به سه هزار نفر از فرشتگان، كه (از آسمان) فرود مي آيند ياري كند؟»

صاحب تفسير تبيان از ابن عباس، حسن، قتاده، مالك بن ربيعه و... نقل كرده كه امداد به واسطه ملائكه در روز بدر بود.[۷]    

۲) امداد طبيعي؛
خداوند در مورد امداد غيبي به واسطه فرستادن باد و طوفان، مي فرمايد:
«..إِذْ جاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ رِيحاً وَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها...»[۸]    
«در آن هنگام كه لشكرهايي (عظيم) به سراغ شما آمدند؛ ولي ما باد و طوفان سختي بر آنان فرستاديم و لشكرياني كه آنها را نمي ديديد. »

ب) امداد دروني مؤمنين
۱) ايجاد آرامش روحي؛
در مورد جنگ حنين خداوند به مؤمنين متذكر مي شود كه شما را در مراحل مختـلف يـاري رسانـديم با ايـن كه داراي نيـروي زيـادي بوديـد ولي در عيـن حـال نتو انستيد بر دشمن غلبه كنيد، اما خداوند براي شما آرامش روحي ايجاد نمود:
« ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها..»[۹]    
«سپس خداوند آرامش خود را بر پيامبرش و بر مؤمنان نازل كرد و لشكرهايي فرستاد كه شما نمي ديديد. »

۲) ايجاد ترس و وحشت در دل كفار؛
«سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِما أَشْرَكُوا بِاللَّهِ...»[۱۰]    
«بزودي در دلهاي كافران، بخاطر اين كه بدون دليل، چيزهايي را براي خدا همتا قرار دادند، رعب و ترس مي افكنيم »

شرائط امداد مؤمنين
۱) کسب آمادگي لازم براي دفاع؛
« وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ..»[۱۱]    

«هر نيرويي كه در توان داريد، براي مقابله با آنها (دشمنان) آماده سازيد و (همچنين) اسبهاي ورزيده (براي ميدان نبرد)، تا به وسيله آن دشمن خدا و دشمن خويش را بترسانيد »

كلمه" قوة" به معناي هر چيزي است كه با وجودش كار معيني از كارها ممكن مي گردد، قوه در جنگ به معناي هر چيزي است كه جنگ و دفاع با آن امكان پذير است، از قبيل انواع اسلحه و مردان جنگي با تجربه و داراي سوابق جنگي و تشكيلات نظامي.[۱۲]    

۲) اطاعت از خدا و رسول و پرهيز از اختلاف؛
«وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِيحُكُمْ..»[۱۳]    

«و (فرمان) خدا و پيامبرش را اطاعت نماييد و نزاع (وكشمكش) نكنيد، تا سست نشويد، و قدرت شما از ميان نرود »

۳) صبر و تقوا؛
«بَلى إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ يَأْتُوكُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُمْ بِخَمْسَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُسَوِّمينَ»[۱۴]    

«آري، اگر استقامت و تقوا پيشه كنيد، و دشمن به همين زودي به سراغ شما بيايد، خداوند شما را به پنج هزار نفر از فرشتگان، كه نشانه هايي با خود دارند، مدد خواهد داد! »

[۱۵]    - دهخدا، علي اكبر؛ لغت نامه دهخدا؛ تهران؛ انتشارات دانشگاه تهران؛ س ۱۳۴۵، ج ۸، ص ۱۷۳.
[۱۶]    - داور، پناه ابوالفضل؛ انوار العرفان في تفسير القرآن ؛ تهران: انتشارات صدر، س۱۳۷۵ ش، چ اول ، ج ۶، ص ۴۴۴.
[۱۷]    - طبرسي، فضل بن حسن؛ تفسير جوامع الجامع؛ ترجمه مترجمان، مشهد: بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي ، س۱۳۷۷ ش، چ دوم ، ج ۲، ص۴۳۸.
[۱۸]    - سوره طه آيه ۷۷.
[۱۹]    - سوره طه آيه ۷۸.
[۲۰]    - سوره آل عمران آيه ۱۲۴.
[۲۱]    - طوسي، محمد بن حسن؛ التبيان فى تفسير القرآن ؛ تحقيق احمد قصيرعاملي؛ بيروت ، دار احياء التراث العربي، بي سا، بي چا، ج ۲، ص۵۷۹.
[۲۲]    - سوره احزاب آيه ۹.
[۲۳]    - سوره توبه آيه ۲۶.
[۲۴]    - سوره آل عمران آيه ۱۵۱.
[۲۵]    - سوره انفال آيه۶۰.
[۲۶]    - علامه طباطبايي؛ ترجمه الميزان، ترجمه موسوي همداني، محمد باقر؛ قم: جامعه مدرسين، چ پنجم، بيتا، ج ۹ ، ص ۱۵۰.
[۲۷]    - سوره انفال آيه ۴۶.
[۲۸]    - سوره آل عمران آيه ۱۲۵.



جعبه ابزار