انتقام از مترفان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در هر دیاری و در هر قومی سردمداران
کفر که مردمی خوشگذران و رفاه زده و غرق در
نعمت هستند، به دلیل
تکذیب و
انکار آیات خداوند دچار
انتقام و
عذاب الهی می شوند و این
سنت الهی است که در مورد پیشینیان نیز
اعمال شده است.
خداوند از کافران خوش گذران و برخوردار از ناز و
نعمت که از آنان به عنوان
مترفون یاد می کند، انتقام می گیرد و آنان را به جهت اینکه آیات الهی را
تکذیب می کنند، مجازات می کند:
«وکذلک ما ارسلنا من قبلک فی قریة من نذیر الا قال مترفوها انا وجدنا ءاباءنا علی امة و انا علی ءاثـرهم مقتدون• ... قالوا انا بما ارسلتم به کـفرون• فانتقمنا منهم...» همین گونه در هیچ شهر و دیاری پیش از تو پیامبری
انذار کننده نفرستادیم مگر اینکه ثروتمندان مست و
مغرور گفتند ما پدران خود را بر مذهبی یافتیم و به آثار آنها
اقتدا می‌کنیم• ... گفتند (آری) ما به آنچه شما به آن مبعوث شده‌اید کافریم! • لذا ما از آنها انتقام گرفتیم ... .
در قرآن کریم انکار آموزه‌های انبیا از سوی مترفان کافر، سبب انتقام گرفتن خدا از آنان بیان شده است:
«وکذلک ما ارسلنا من قبلک فی قریة من نذیر الا قال مترفوها انا وجدنا ءاباءنا علی امة و انا علی ءاثـرهم مقتدون• قـل اولو جئتکم باهدی مما وجدتم علیه ءاباءکم قالوا انا بما ارسلتم به کـفرون• فانتقمنا منهم...» همین گونه در هیچ
شهر و دیاری پیش از تو پیامبری
انذار کننده نفرستادیم مگر اینکه ثروتمندان مست و
مغرور گفتند ما پدران خود را بر مذهبی یافتیم و به آثار آنها اقتدا می‌کنیم• ... (پيامبرشان) گفت: آيا اگر من آئینی
هدایت بخش تر از آنچه پدرانتان را بر آن يافتید آورده باشم (باز هم انکار مي‌کنید؟!) گفتند (آری) ما به آنچه شما به آن
مبعوث شده‌اید کافریم! • لذا ما از آنها انتقام گرفتیم ... .
انتقام خدا از مترفان تکذیب گر پیشین، عبرتی برای دیگر اقوام خوش گذران کافر است:
«وکذلک ما ارسلنا من قبلک فی قریة من نذیر الا قال مترفوها انا وجدنا ءاباءنا علی امة و انا علی ءاثـرهم مقتدون• فانتقمنا منهم فانظر کیف کان عـقبة المکذبین» همین گونه در هیچ شهر و دیاری پیش از تو پیامبری
انذار کننده نفرستادیم مگر اینکه ثروتمندان مست و
مغرور گفتند ما پدران خود را بر مذهبی یافتیم و به آثار آنها اقتدا می‌کنیم• ... (پيامبرشان) گفت: آيا اگر من آئینی هدایت بخش تر از آنچه پدرانتان را بر آن يافتید آورده باشم (باز هم انکار مي‌کنید؟!) گفتند (آری) ما به آنچه شما به آن مبعوث شده‌اید کافریم! •لذا ما از آنها
انتقام گرفتیم بنگر پایان کار تکذیب کنندگان چگونه بود.
از این آیه بخوبى استفاده مى شود که سردمداران مبارزه با انبیا و آنها که مسأله
تقلید از نیاکان را مطرح مى کردند و سخت روى این مسأله ایستاده بودند همان مترفون بودند، همان ثروتمندان
مست و مغرور و مرفه ، زیرا
مترف از ماده
ترفه (بر وزن لقمه ) به معنى فزونى
نعمت است ، و از آنجا که بسیارى از متنعمان غرق شهوات و هوسها مى شوند کلمه مترف به معنى کسانى که مست و مغرور به نعمت شده و
طغیان کرده اند آمده ، و
مصداق آن غالبا پادشاهان و جباران و ثروتمندان مستکبر و خودخواه است ، آرى آنها بودند که با قیام
انبیا به دوران خودکامگیهایشان پایان داده مى شد، و منافع نامشروعشان به خطر مى افتاد، و مستضعفان از چنگال آنها رهائى مى یافتند و به همین دلیل با انواع حیل و بهانه ها به
تخدیر و
تحمیق مردم مى پرداختند و امروز نیز بیشترین فساد دنیا از همین مترفین سرچشمه مى گیرد که هر جا
ظلم و تجاوز و گناه و آلودگى است آنجا حضور فعال دارند.
قابل توجه اینکه در آیه قبل خواندیم که آنها مى گفتند: «انا على آثارهم مهتدون» (ما بر آثار آنها هدایت یافته ایم) و در اینجا از قول آنها مى گوید: «انا على آثارهم مقتدون» (ما به آثار آنها اقتدا کرده ایم) گر چه هر دو
تعبیر در حقیقت به یک معنى باز مى گردد، ولى تعبیر اول
اشاره به دعوى حقانیت مذهب نیاکان است ، و تعبیر دوم اشاره به
اصرار و پافشارى آنها بر پیروى و اقتداى به نیاکان .
به هر حال این آیه یکنوع
تسلی خاطری است برای
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و مؤمنان که بدانند
بهانه جوئی مشرکان چیز تازه‌ای نیست، این همان راهی است که همه گمراهان در طول تاریخ پیموده اند!
تمسک به تقلید
اختصاص به اینان ندارد، بلکه، عادت دیرینه امت‌های مشرک گذشته نیز بوده. و ما قبل از تو به هیچ قریه‌ای رسول نذیری یعنی پیامبری نفرستادیم، مگر آنکه توانگران اهل آن
قریه هم به همین تقلید
تشبث جستند، و گفتند: ما اسلاف و نیاکان خود را بر دینی یافتیم، و همان
دین را پیروی می‌کنیم، و از آثار پدران دست برنمی داریم، و با آن مخالفت نمی‌کنیم.
و اگر در آیه مورد بحث این کلام را تنها از توانگران اهل قریه‌ها نقل کرده، برای این است که اشاره کرده باشد به اینکه طبع
تنعم و نازپروردگی این است که وادار می‌کند انسان از بار سنگین تحقیق شانه خالی نموده، دست به دامن تقلید شود، ونتیجه آن فرستادن نذیر و این لجبازی و تقلید کورکورانه مشرکین این است که ایشان را به
جرم تکذیبشان هلاک کردیم، پس بنگر که عاقبت پیشینیان
اهل قری چه بود. و این تهدیدی است به قوم
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ ومعارف قرآن، برگرفته از مقاله «انتقام از مترفان».
