• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اهل‌بیت (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقصود از اهل بیت، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم، علی ، فاطمه ، حسن و حسین علیهم ‌السلام است.


درباره مصداق اهل بیت در آیه ۳۳ سوره احزاب
[۱] احزاب/سوره۳۳، آیه۳۳.    
اقوال گوناگونی وجود دارد؛
[۲] مجمع البیان، شیخ طبرسی، ج۸، ص۱۵۵- ۱۵۶.    
ولی طبق شواهد فراوان روایی در منابع اهل سنت
[۳] اسباب النزول، واحدی، ج۱، ص۲۰۰.    
[۴] روح المعانی، آلوسی، ح ۱۱، ص۱۹۳.    

[۵] جامع البیان، طبری، ج۲۰، ص۲۶۲.    
[۶] الدرالمنثور، سیوطی، ج۶، ص۶۰۳ - ۶۰۶.    
و منابع شیعی
[۷] کافی، شیخ کلینی، ج۱، ص۲۸۷.    
[۸] تفسیر عیاشی، محمد عیاشی، ج۱، ص۲۵۰.    
مقصود از اهل بیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم علی ، فاطمه ، حسن و حسین علیهم ‌السلام است.
«إنّما يريد اللّه ليذهب عنكم الرّجس أهل البيت ويطهّركم تطهيرا» خداوند فقط می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهلبیت دور کند و کاملا شما را پاک سازد.
[۹] احزاب/سوره۳۳، آیه۳۳.    


کلمه «انما» در آیه انحصار خواست خدا را می‌رساند، و می‌فهماند که خدا خواسته که رجس و پلیدی را تنها از اهل بیت دور کند، و به آنان عصمت دهد، و کلمه (اهل البیت) چه اینکه صرفا برای اختصاص باشد، تا غیر از اهل خانه داخل در حکم نشوند، و چه اینکه این کلمه نوعی مدح باشد، و چه اینکه نداء ، و به معنای (ای اهل بیت) بوده باشد، علی‌ای حال دلالت دارد بر اینکه دور کردن رجس و پلیدی از آنان، و تطهیرشان، مساله‌ای است مختص به آنان، و کسانی که مخاطب در کلمه (عنکم - از شما) هستند.
بنابراین در آیه شریفه در حقیقت دو قصر و انحصار بکار رفته، یکی انحصار اراده و خواست خدا در بردن و دور کردن پلیدی و تطهیر اهل بیت، دوم انحصار این عصمت و دوری از پلیدی در اهل بیت.
[۱۰] ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۱۶، ص۴۶۲.    


اهل البیت به اتفاق همه علمای اسلام و مفسران، اشاره به اهلبیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم است، و این چیزی است که از ظاهر خود آیه نیز فهمیده می‌شود، چرا که بیت گرچه به صورت مطلق در اینجا ذکر شد، اما به قرینه آیات قبل و بعد، منظور از آن، بیت و خانه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم است. اما اینکه مقصود از اهل بیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در اینجا چه اشخاصی می‌باشد؟ در میان مفسران گفتگو است بعضی آن را مخصوص همسران پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم دانسته‌اند، و آیات قبل و بعد را که در باره ازواج رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم سخن می‌گوید، قرینه این معنی شمرده‌اند.
[۱۱] تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۷، ص۲۹۳.    


گفتنی است که در لسان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و امامان معصوم، اهل بیت اعم از مصادیق یاد شده است و شامل عترت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم که دارای مقام عصمت ‌اند نیز می‌شود؛ بنابراین، آیات و مباحث کلی مربوط به اهل بیت علیهم ‌السلام آورده شده و مباحث هر یک از آن‌ها، جداگانه در ذیل مدخل خود خواهد آمد. در این مدخل افزون بر واژه «اهل بیت» از واژه « ابرار » و... استفاده شده است.

اخلاص اهل‌بیت، اطعام اهل‌بیت، اعتدال اهل‌بیت، ابرار بودن اهل‌بیت، اهل‌بیت و ابراهیم، اهل‌بیت و قرآن، ترس اهل‌بیت، توسل به اهل‌بیت، حب اهل‌بیت، سپاس‌گزاری از اهل‌بیت، صبر اهل‌بیت، صلوات بر اهل‌بیت، عصمت اهل‌بیت، علم اهل‌بیت، مباهله اهل‌بیت، نذر اهل‌بیت.

۱. ↑ احزاب/سوره۳۳، آیه۳۳.    
۲. ↑ مجمع البیان، شیخ طبرسی، ج۸، ص۱۵۵- ۱۵۶.    
۳. ↑ اسباب النزول، واحدی، ج۱، ص۲۰۰.    
۴. ↑ روح المعانی، آلوسی، ح ۱۱، ص۱۹۳.    
۵. ↑ جامع البیان، طبری، ج۲۰، ص۲۶۲.    
۶. ↑ الدرالمنثور، سیوطی، ج۶، ص۶۰۳ - ۶۰۶.    
۷. ↑ کافی، شیخ کلینی، ج۱، ص۲۸۷.    
۸. ↑ تفسیر عیاشی، محمد عیاشی، ج۱، ص۲۵۰.    
۹. ↑ احزاب/سوره۳۳، آیه۳۳.    
۱۰. ↑ ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۱۶، ص۴۶۲.    
۱۱. ↑ تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۷، ص۲۹۳.    


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دانش‌نامه فرهنگ قرآن، برگرفته از مقاله «اهل‌بیت ».    



جعبه ابزار