اوصاف اهل مدین (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مردم
اهل مدین، مردمی
بت پرست و
مشرک بودند، و در این راه تابع
آیین پدران خود بودند. از فسادهای اقتصادی آنان
کم فروشی و از چشم انداختن اجناس دیگران، بود، که
انذار حضرت شعیب علیه‌السّلام در آنها اثر نگذاشت.
مردم مدین
نماز شعیب علیه‌السّلام را به
استهزا می‌گرفتند:
والی مدین اخاهم شعیبا... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم). ....» قالوا یـشعیب اصلوتک تامرک ان نترک ما یعبد ءابآؤنآ... «گفتند: «ای شعیب! آیا نمازت به تو دستور می دهد که آنچه را پدرانمان می پرستیدند، ترک کنیم....» (جمله «اصلوتک تامرنا» می‌تواند به انگیزه
تمسخر باشد.)
اهل مدین، مردمی فسادگر بودند:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله... ولاتفسدوا فی الارض بعد اصلـحها... «و به سوی
مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من!
خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است بنا بر این، حق
پیمانه و
وزن را ادا کنید! و از
اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی
زمین، بعد از آنکه (در پرتو
ایمان و دعوت
انبیاء) اصلاح شده است،
فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید!». .. وانظروا کیف کان عـقبة المفسدین. «و بر سر هر راه ننشینید که (مردم با ایمان را) تهدید کنید و
مؤمنان را از راه خدا باز دارید، و با (القای شبهات،) آن را کج و معوج نشان دهید! و به خاطر بیاورید زمانی را که اندک بودید، و او شما را فزونی داد! و بنگرید سرانجام مفسدان چگونه بود!»
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای
قوم من! خدا را
پرستش کنید، که جز او،
معبود دیگری برای شما نیست!. ...» ... ولاتعثوا فی الارض مفسدین. «و‌ای قوم من! پیمانه و وزن را با
عدالت، تمام دهید! و بر اشیاء (و اجناس) مردم، عیب نگذارید و از حق آنان نکاهید! و در زمین به فساد نکوشید!»
والی مدین اخاهم شعیبا فقال یـقوم اعبدوا الله وارجوا الیوم الاخر ولاتعثوا فی الارض مفسدین. «و ما بسوی «مدین»، برادرشان «شعیب» را فرستادیم گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، و به روز بازپسین امیدوار باشید، و در زمین فساد نکنید!»
اهل مدین، برخوردار از دلیلی روشن برای التزام به پرهیز از فسادگری بودند:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره قد جآءتکم بینة من ربکم... ولاتفسدوا فی الارض بعد اصلـحها ذلکم خیر لکم ان کنتم مؤمنین• ... وانظروا کیف کان عـقبة المفسدین.
خیر و صلاح واقعی اهل مدین در گرو
یکتاپرستی و سلامت امور اقتصادی و پرهیز از فسادانگیزی بود:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره قد جآءتکم بینة من ربکم فاوفوا الکیل والمیزان ولاتبخسوا الناس اشیآءهم ولاتفسدوا فی الارض بعد اصلـحها ذلکم خیر لکم ان کنتم مؤمنین. («ذلکم»، اشاره به همه مسائلی است که شعیب علیه‌السّلام قوم خویش را بدان‌ها رهنمون ساخت.
مردم مدین، تابع
آیین پدران خود بودند:
قالوا یـشعیب اصلوتک تامرک ان نترک ما یعبد ءابآؤنآ... «گفتند: «ای شعیب! آیا نمازت به تو دستور می دهد که آنچه را پدرانمان می پرستیدند، ترک کنیم یا آنچه را می خواهیم در اموالمان انجام ندهیم؟! تو که مرد بردبار و فهمیده ای هستی!»
عده‌ای از مردم مدین
رسالت شعیب علیه‌السّلام را
تکذیب می‌کردند:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله... • الذین کذبوا شعیبا کان لم یغنوا فیها..
والی مدین اخاهم شعیبا قال... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم). .....» ویـقوم اعملوا... سوف تعلمون... ومن هو کـذب... «ای قوم! هر کاری از دستتان ساخته است، انجام دهید، من هم کار خود را خواهم کرد و بزودی خواهید دانست چه کسی
عذاب خوارکننده به سراغش می آید، و چه کسی دروغگوست! شما انتظار بکشید، من هم در انتظارم!»
وان یکذبوک فقد کذبت قبلهم قوم نوح... «اگر تو را تکذیب کنند، (امر تازه‌ای نیست) پیش از آنها
قوم نوح و عاد و ثمود (پیامبرانشان را) تکذیب کردند.» واصحـب مدین... «و اصحاب مدین (
قوم شعیب). .....»
و الی مدین اخاهم شعیبا فقال یـقوم اعبدوا الله... «و ما بسوی «مدین»، برادرشان «شعیب» را فرستادیم گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، و به روز بازپسین امیدوار باشید، و در زمین فساد نکنید! » فکذبوه... « (ولی) آنها او را تکذیب کردند.....»
تکذیب
پیامبران از سوی اهل مدین، باعث ختم
قلب آنان شد:
و الی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید.....»
تلک القری نقص علیک من انبآئها ولقد جآءتهم رسلهم بالبینـت فما کانوا لیؤمنوا بما کذبوا من قبل کذلک یطبع الله علی قلوب الکـفرین. «اینها، شهرها و آبادیهایی است که قسمتی از اخبار آن را برای تو شرح می دهیم پیامبرانشان دلایل روشن برای آنان آوردند (ولی آنها چنان لجوج بودند که) به آنچه قبلا تکذیب کرده بودند، ایمان نمی آوردند! این گونه
خداوند بر دلهای
کافران مهر می نهد (و بر اثر
لجاجت و ادامه
گناه، حس تشخیصشان را سلب می کند)»
مردم مدین با شعیب علیه‌السّلام دشمنی می‌کردند:
والی مدین اخاهم شعیبا قال... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم). ......» ویـقوم لایجرمنکم شقاقی ان یصیبکم مثل مآ اصاب قوم نوح... «و‌ای قوم من! دشمنی و مخالفت با من، سبب نشود که شما به همان سرنوشتی که قوم نوح یا
قوم هود یا
قوم صالح گرفتار شدند، گرفتار شوید! و
قوم لوط از شما چندان دور نیست»
گروهی از مردم مدین، مردمی ستمگر بودند:
الم یاتهم نبا الذین من قبلهم قوم نوح... واصحـب مدین والمؤتفکـت اتتهم رسلهم بالبینـت فما کان الله لیظـلمهم ولـکن کانوا انفسهم یظـلمون.
ولما جآء امرنا نجینا شعیبا والذین ءامنوا معه برحمة منا واخذت الذین ظـلموا الصیحة... «و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، شعیب و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به
رحمت خود نجات دادیم و آنها را که
ستم کردند، صیحه (آسمانی) فرو گرفت و در دیار خود، به رو افتادند (و مردند)»
هلاکت ستمگران مدین، با غرشی سهمگین رخ داد:
ولما جآء امرنا نجینا شعیبا والذین ءامنوا معه برحمة منا واخذت الذین ظـلموا الصیحة فاصبحوا فی دیـرهم جـثمین. «و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، شعیب و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود نجات دادیم و آنها را که ستم کردند، صیحه (آسمانی) فرو گرفت و در دیار خود، به رو افتادند (و مردند)»
کم فروشی و از چشم انداختن اجناس دیگران، از ستم‌های مردم مدین بود:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله... ولاتنقصوا المکیال والمیزان انی اریـکم بخیر... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او، معبود دیگری برای شما نیست!. ...» ویـقوم اوفوا المکیال والمیزان بالقسط ولاتبخسوا الناس اشیآءهم... • ولما جآء امرنا نجینا شعیبا... واخذت الذین ظـلموا الصیحة... («الذین ظلموا»، همان اهل مدین‌اند و احتمال دارد ظلمشان، همان اموری باشد که شعیب علیه‌السّلام آنها را از آن امور نهی کرد.)
افساد اهل مدین، عملی ستمگرانه بود:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله... «و بسوی «
مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او، معبود دیگری برای شما نیست!. ...» ویـقوم... ولاتعثوا فی الارض مفسدین• ولما جآء امرنا نجینا شعیبا... واخذت الذین ظـلموا الصیحة... «و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، شعیب و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود نجات دادیم و آنها را که ستم کردند، صیحه (آسمانی) فرو گرفت و در دیار خود، به رو افتادند (و مردند)»
شرک مردم مدین، ستم آنها به خودشان بود:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او، معبود دیگری برای شما نیست!. ...» ولما جآء امرنا نجینا شعیبا... واخذت الذین ظـلموا الصیحة فاصبحوا فی دیـرهم جـثمین. «و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، شعیب و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود نجات دادیم و آنها را که ستم کردند، صیحه (آسمانی) فرو گرفت و در دیار خود، به رو افتادند (و مردند)»
شعیب علیه‌السّلام از اهل مدین را به ترک شرک و روی آوردن به
توحید دعوت می‌کرد:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است بنا بر این، حق پیمانه و وزن را ادا کنید! و از
اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی
زمین، بعد از آنکه (در پرتو ایمان و دعوت
انبیاء) اصلاح شده است،
فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با
ایمان هستید!»
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او،
معبود دیگری برای شما نیست!. ...»
والی مدین اخاهم شعیبا فقال یـقوم اعبدوا الله... «و ما بسوی «مدین»، برادرشان «شعیب» را فرستادیم گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، و به روز بازپسین امیدوار باشید، و در زمین فساد نکنید! »
آیین مردم مدین، مشرکانه و غیر توحیدی بود:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره قد جآءتکم بینة من ربکم... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است بنا بر این، حق پیمانه و وزن را ادا کنید! و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی زمین، بعد از آنکه (در پرتو ایمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است، فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید!»
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او، معبود دیگری برای شما نیست!. ...»
والی مدین اخاهم شعیبا فقال یـقوم اعبدوا الله... «و ما بسوی «مدین»، برادرشان «شعیب» را فرستادیم گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، و به روز بازپسین امیدوار باشید، و در زمین فساد نکنید!»
مردم مدین و پدرانشان، مردمی مشرک بودند:
قالوا یـشعیب اصلوتک تامرک ان نترک ما یعبد ءابآؤنآ... «ای شعیب! آیا نمازت به تو دستور می دهد که آنچه را پدرانمان می پرستیدند، ترک کنیم یا آنچه را می خواهیم در اموالمان انجام ندهیم؟! تو که مرد بردبار و فهمیده ای هستی!»
شرک اهل مدین، ستم آنان به خودشان بود:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او، معبود دیگری برای شما نیست!. ...» ولما جآء امرنا... واخذت الذین ظـلموا الصیحة... «و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، شعیب و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود نجات دادیم و آنها را که ستم کردند، صیحه (آسمانی) فرو گرفت و در دیار خود، به رو افتادند (و مردند)»
پایبندی به
آداب و رسوم نیاکان، عامل گرایش اهل مدین به شرک بود:
قالوا یـشعیب اصلوتک تامرک ان نترک ما یعبد ءابآؤنآ... «ای شعیب! آیا نمازت به تو دستور می دهد که آنچه را پدرانمان می پرستیدند، ترک کنیم یا آنچه را می خواهیم در اموالمان انجام ندهیم؟! تو که مرد بردبار و فهمیده ای هستی!»
برخی از مردم مدین، به رغم
بعثت شعیب علیه‌السّلام از سوی
خدا برای آنان، ادامه دهنده بر
کفر خود بودند:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید....» تلک القری نقص علیک من انبآئها ولقد جآءتهم رسلهم بالبینـت فما کانوا لیؤمنوا بما کذبوا من قبل..
جمعیتی از مردم مدین تا هنگام نزول
عذاب بر آنان
کافر بودند:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید...» الذین کذبوا شعیبا کان لم یغنوا فیها... • فتولی عنهم وقال... فکیف ءاسی علی قوم کـفرین.
کم فروشی میان مردم مدین رایج بود:
والی مدین اخاهم شعیبا قال... ولاتنقصوا المکیال والمیزان... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او، معبود دیگری برای شما نیست!. ...» ویـقوم اوفوا المکیال والمیزان بالقسط ولاتبخسوا الناس اشیآءهم..
کم فروشی مردم مدین، مورد نهی شعیب علیه‌السّلام بود:
والی مدین اخاهم شعیبا قال... فاوفوا الکیل والمیزان ولاتبخسوا الناس اشیآءهم... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است بنا بر این، حق پیمانه و وزن را ادا کنید! و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی زمین، بعد از آنکه (در پرتو ایمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است، فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید!»
والی مدین اخاهم شعیبا قال... ولاتنقصوا المکیال والمیزان... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او، معبود دیگری برای شما نیست!. ...» ویـقوم اوفوا المکیال والمیزان بالقسط ولاتبخسوا الناس اشیآءهم..
رواج کم فروشی میان اهل مدین، بارزترین انحراف اقتصادی بود:
والی مدین اخاهم شعیبا قال... فاوفوا الکیل والمیزان ولاتبخسوا الناس اشیآءهم ولاتفسدوا فی الارض بعد اصلـحها... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است بنا بر این، حق پیمانه و وزن را ادا کنید! و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی زمین، بعد از آنکه (در پرتو
ایمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است، فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید! » (برداشت مزبور به قرینه مقابله استفاده می‌شود.)
ویـقوم اوفوا المکیال والمیزان بالقسط ولاتبخسوا الناس اشیآءهم ولاتعثوا فی الارض مفسدین.
شعیب علیه‌السّلام از اهل مدین درخواست می‌کرد هنگام توزین اشیا در دادو ستد پیمانه‌ها را پر کنند:
والی مدین اخاهم شعیبا قال... فاوفوا الکیل والمیزان... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است بنا بر این، حق
پیمانه و وزن را ادا کنید! و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی زمین، بعد از آنکه (در پرتو ایمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است، فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید!»
والی مدین اخاهم شعیبا قال... ولاتنقصوا المکیال والمیزان... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او، معبود دیگری برای شما نیست!. ...» ویـقوم اوفوا المکیال والمیزان بالقسط..
رواج از چشم انداختن اجناس دیگران به منظور ارزان خریدن میان مردم مدین رایج بود:
والی مدین اخاهم شعیبا قال... ولاتبخسوا الناس اشیآءهم... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است بنا بر این، حق پیمانه و وزن را ادا کنید! و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی زمین، بعد از آنکه (در پرتو ایمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است، فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید!»
ویـقوم اوفوا المکیال والمیزان بالقسط ولاتبخسوا الناس اشیآءهم..
شعیب علیه‌السّلام از مردم مدین درخواست می‌کرد از کم ارزش تر کردن اجناس دیگران پرهیز کنند:
والی مدین اخاهم شعیبا قال... ولاتبخسوا الناس اشیآءهم... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است بنا بر این، حق پیمانه و وزن را ادا کنید! و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی زمین، بعد از آنکه (در پرتو ایمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است، فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید!»
ویـقوم اوفوا المکیال والمیزان بالقسط ولاتبخسوا الناس اشیآءهم..
اهل مدین، انسان‌هایی گناه کار بودند:
والی مدین اخاهم شعیبا فقال یـقوم اعبدوا الله... «و ما بسوی «مدین»، برادرشان «شعیب» را فرستادیم گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، و به روز بازپسین امیدوار باشید، و در زمین فساد نکنید!» کلا اخذنا بذنبه..
فسادگری و
تکذیب شعیب علیه السلام، گناه اهل مدین بود:
والی مدین اخاهم شعیبا فقال یـقوم اعبدوا الله وارجوا الیوم الاخر ولاتعثوا فی الارض مفسدین «و ما بسوی «مدین»، برادرشان «شعیب» را فرستادیم گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، و به روز بازپسین امیدوار باشید، و در زمین فساد نکنید!» وکذبوه... • کلا اخذنا بذنبه..
شعیب علیه‌السّلام به اهل مدین برای
استغفار و
توبه از
گناه در پیشگاه
پروردگار دستور می‌داد:
والی مدین اخاهم شعیبا قال یـقوم اعبدوا الله... «و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او، معبود دیگری برای شما نیست!. ...» واستغفروا ربکم ثم توبوا الیه..
تهدید مؤمنان از سلوک راه خدا و جلوگیری مردم از ایمان به خدا، از کارهای اهل مدین بود:
والی مدین اخاهم شعیبا قال... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت....» ولاتقعدوا بکل صرط توعدون وتصدون عن سبیل الله... وانظروا کیف کان عـقبة المفسدین.
کافران اهل مدین با تلاش مستمر در ترسیم چهره‌ای ناپسند از
دین افسادگری می‌کردند:
و الی مدین اخاهم شعیبا قال... ولاتفسدوا فی الارض بعد اصلـحها... «و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است بنا بر این، حق پیمانه و وزن را ادا کنید! و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی زمین، بعد از آنکه (در پرتو ایمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است، فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید!» ولاتقعدوا بکل صرط توعدون وتصدون عن سبیل الله من ءامن به وتبغونها عوجا... وانظروا کیف کان عـقبة المفسدین.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اوصاف اهل مدین».
