• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ایمان و علم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ایمان و علم مراد، مسئله‌ای است درباره چگونگی رابطه علم و ایمان و اینکه آیا با یکدیگر همساز و هماهنگ‌اند یا ناسازگارند.



از تعالیم عهد عتیق این است که علم و ایمان با یکدیگر سازگاری ندارند. شجره ممنوعه بنابر آنچه در تورات آمده است، همان دانش و معرفت است و آدم و حوا با نافرمانی خداوند بدان دست یافتند.
[۱] سفر پیدایش، باب ۲، ص۱۶_ ۱۷.
[۲] سفر پیدایش، باب ۳، ص۸- ۱.
[۳] سفر پیدایش، باب ۳، ص۲۳.
تاریخ تمدن ۲۵۰۰ ساله اروپا را نیز بدین روی به دو عصر ایمان و علم تقسیم کرده‌اند و این دو را رویاروی یکدیگر گذاشته‌اند. اما بنابر آموزه‌های قرآنی، خداوند، خود به آدم علیه‌السّلام دانش آموخت و آن گاه فرشتگان را فرمان داد تا بر او سجده کنند. بزرگان دین اسلام نیز مراد از شجره ممنوعه را حرص و طمع دانسته‌اند نه علم و دانش.
[۵] تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۷۹.



مراد از مسئله علم و ایمان این است که علم، ایمان انسان را نفی می‌کند یا آن را پشتیبانی می‌کند و آیا ایمان آدمی را به سویی می‌برد و علم به سویی دیگر و سرانجام آنکه آیا علم و ایمان مکمل یکدیگرند یا علیه یکدیگر. در نظرگاه اسلامی، علم روشنایی می‌بخشد و توانایی می‌آفریند و ایمان، عشق می‌آورد و امید می‌دهد. علم ابزار می‌سازد و ایمان، مقصد می‌آفریند. علم سرعت می‌دهد و ایمان جهت را می‌نماید و...


میان علم و ایمان، تضادی نیست و بلکه مکمل و همراه و یار یکدیگرند. علم و ایمان- هر دو- از نیازهای بنیادی انسان‌اند و هیچ یک بر جای دیگری نمی‌تواند نشست. در تاریخ انسان، جدایی علم و ایمان زیان‌های هنگفتی به بار آورده است. ایمان در پرتو علم، قدر می‌یابد و از خرافه و خیالپردازی و گزافه و تحجر و تصلب در امان می‌ماند. علم نیز بدون ایمان تیغ دست زنگی مست می‌شود و ابزار هوا و هوس و بزهکاری و تبه کاری.
[۶] مجموعه آثار استاد مطهری، ج۲، ص۳۸- ۲۹.
بدین سان، علم و ایمان در آیین اسلام جدایی ناپذیرند و هماهنگ و همساز با یکدیگر.


۱. سفر پیدایش، باب ۲، ص۱۶_ ۱۷.
۲. سفر پیدایش، باب ۳، ص۸- ۱.
۳. سفر پیدایش، باب ۳، ص۲۳.
۴. بقره/سوره۲، آیه۳۴- ۳۰.    
۵. تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۷۹.
۶. مجموعه آثار استاد مطهری، ج۲، ص۳۸- ۲۹.



فرهنگ شیعه، ج۱، ص۱۴۸، برگرفته از مقاله«ایمان و علم».    



جعبه ابزار