بائوچی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بائوچی، شهر و استانی مسلمان‌نشین در شمال کشور نیجریه می‌باشد.
شهر بائوچی در ۱۲۲۴ق/۱۸۰۹م به دست مجاهدی
مسلمان به نام «یعقوبو» پی افکنده شد و سپس دولتی به همین نام به منظور اجرای برنامه‌ای جهادی برای گسترش
اسلام در غرب
افریقا در دشت مرتفع بائوچی پایه‌گذاری گردید. شهر بائوچی سال‌ها به نام بنیان‌گذار خود، یعقوبو نامیده می‌شد.
بائوچی در شمال رودخانه‌های نیجریه و بنوئه در میان قله‌های مرتفع فلات جوس در ۱۰ و ۱۹ عرض شمالی و ۹ و ۵۰ طول شرقی قرار دارد.
شهر بائوچی از آغاز تشکیل دولت، پایتخت، و از ۱۹۲۶م که استان‌های دیگر در کنار استان بائوچی ایجاد گردید، مرکز استان بود.
بائوچی در تقسیمات کشوری نیجریه در ۱۹۷۶م نیز به عنوان استان تعیین گردید.
این استان که ۶۵۰، ۶۷ کم مساحت دارد، علاوه بر شهر بائوچی شهرهای گمب، جمعار، کاتاگوم و میسو را در بر می‌گیرد.
در اوایل
سده ۱۳ق/۱۹م در پی‌گیری جهاد اسلامی برای گسترش اسلام در غرب افریقا، ابتدا چند امیرنشین مسلمان در مناطقی که فاقد دولت بودند و ساکنان غیرمسلمان داشتند، ایجاد شد که امیرنشین بائوچی از آن جمله بود.
پس از آن یعقوبو که سالیان دراز از «دان فودیو» مجاهد مسلمان
اهل گوبیر آموزش اسلامی دیده بود، به منظور
تشویق قبایل بائوچی برای گرایش به اسلام به این منطقه رفت. او مرکز کار خود را ابتدا در اینکیل قرار داد، اما در ۱۸۰۹م به بائوچی رفت و دولت - شهر بائوچی را تأسیس کرد و تا آخر عمر
حکومت آنجا را در دست داشت.
برخی نیز گفته‌اند که مردم منطقه بائوچی پیش از آن مسلمان شده بودند.
پس از درگذشت یعقوبو در ۱۲۶۱ق/۱۸۴۵م پسرش ابراهیم به حکومت رسید (۱۸۴۵-۱۸۷۷م) که در این دوره بسیاری از قبایل تابع دولت بائوچی شورش کردند و
استقلال یافتند. ابراهیم در ۱۸۷۷م فرمانروایی را به
پسر خود، عثمان (حک ۱۸۷۷-۱۸۸۳م) واگذار کرد. در زمان حکومت عثمان عمویش مدعی فرمانروایی شد و آثار خرابی‌های ناشی از درگیری‌های این دو هنوز در شهر بائوچی باقی است.
پس از
مرگ عموی عثمان، خود او هم توسط نمایندگان مردم از کار برکنار گردید و عموزاده دیگرش بر جای او به حکومت رسید که
استبداد و
خشونت او سرانجام به کشتار جمعی‌ِ ساکنان شهر مسلمان نشین گورام در ۱۹۰۰م انجامید.
این وضع با ورود نیروهای نظامی انگلیس در همان سال پایان گرفت و محمد نامی به حکومت رسید؛ اما وی در ۱۹۰۱م درگذشت و پس از او، حسن تا ۱۹۰۷م حکومت کرد و در آن‌سال یعقوب نواده بنیادگذار بائوچی حکومت‌را به دست گرفت.
در ۱۹۰۲م نیروهای نظامی انگلیس که با اشغال کامل بائوچی دو بخش شمال و جنوب نیجریه را جداگانه تحت‌الحمایه خود قرار داده بود، این دو بخش را نیز ادغام کرد و نیجریه یکپارچه را تحت
حمایت خود قرار داد.
بیشتر مردم بائوچی مسلمانند و جمعیت
مسلمان این منطقه که در ۱۹۵۳م، ۱/۷۴% از ساکنان را تشکیل می‌دادند، در ۱۹۶۳م به ۶/۸۰% افزایش یافت.
جمعیت استان بائوچی طبق آمار ۱۹۹۱م/۱۳۷۰ش، ۴۱۳، ۲۹۴، ۴نفر بود.
مردم بائوچی از تیره‌های مختلفند که مهم‌ترین آنها فولانی، هوسا و انگاس است.
بائوچی مرکز مهم استخراج معادن قلع و صدور برخی مواد معدنی است. ایجاد راه‌آهن در ۱۹۶۱م بر اهمیت بائوچی به عنوان مرکز جمع‌آوری بادام‌زمینی و
پنبه و نیز مرکز تجارتی
غلات،
حبوبات،
برنج،
پیاز و
احشام افزوده است.
از شخصیتهای مشهور منسوب به بائوچی ابوبکر تافاوا بلوا اولین نخست‌وزیر دولت مستقل نیجریه بوده است.
(۱) کورنون، ماریان، تاریخ معاصر آفریقا، ترجمه ابراهیم صدقیانی، تهران، ۱۳۶۵ش.
(۲) کوک، ژم، مسلمانان افریقا، ترجمه اسدالله علوی، مشهد، ۱۳۷۳ش.
(۳) نیجریه، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تهران، ۱۳۷۴ش.
(۴) Africa South of the Sahara، London، ۱۹۹۸.
(۵) Akpofure، R and M Crowder، Nigeria، London، ۱۹۶۶.
(۶) Britannica، ۱۹۷۸.
(۷) Fage، JD، A History of Africa، London، ۱۹۹۵.
(۸) Hogben، SJ، The Muhammadan Emirates of Nigeria، Londen، ۱۹۳۰.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بائوچی»، شماره۴۴۶۶.
