برزنجی مدنی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
برزنجی مدنی، عنوان شماری از
مفتیان شافعی
مدینه از قرن یازدهم تا چهاردهم که نسبشان به
سادات برزنجی میرسد.
که در ذیل برخی از مشاهیر
برزنجی مدنی ذکر میشود.
محمد بن عبدالرسول،
مفتی،
مدرس و
شافعی مدینه و سرسلسله برزنجیان مدنی.
در ۱۰۴۰ در
برزنجه به
دنیا آمد،
علوم مقدماتی را نزد
پدر فرا گرفت و سپس از
ملاّ شریف گورانی و
ابراهیم گورانی دانش آموخت.
طریقت و
سلوک را از
احمد قلشائی اخذ کرد، سپس به
همدان،
بغداد،
دمشق،
قاهره،
مکه و
مدینه سفر کرد و از علمای آنجا
علم آموخت.
پس از پایان مسافرتهای علمی و تکمیل
تحصیلات، در مدینه اقامت کرد و به
تدریس و تألیف پرداخت
و نیز به بالاترین مقام فتوای شافعیان مدینه نائل شد.
برزنجی از نظر مقام و توانایی علمی، چنان بود که علمای عصرش وی را «مجدِّد» قرن یازده نامیده اند.
آثار باقیمانده از وی را تا شصت تألیف برشمرده اند؛ از آن جمله است: انهارالسلسبیل، در شرح انوارالتنزیل بیضاوی؛ الاشاعه فی اشراط الساعة؛ قدح الزند فی رد جهالات الهند؛ الاعجوبة فی اعمال المکتوبة.
اوهمچنین کتاب الجانب الغربی فی حلّ مشکلات ابن العربی راکه
شیخ محمد مظفّر از مردم
برزنجه به خواهش سلطان سلیم نگاشته بود، از کُردی به
عربی برگرداند.
محمدبن عبدالرسول در ۱۱۰۳ در گذشت.
زین العابدین
جعفر بن حسن بن محمد،
علامه،
فقیه،
ادیب، و
مفتی شافعی مدینه و نوادة محمدبن عبدالرسول.
در ۱۱۰۲ در مدینه به دنیا آمد.
نزد پدرش و علمایی چون سیدمحمد حیواة سندی و سید مصطفی بکری
علم آموخت و در
فقه و
ادبیات عرب چندان متبحّر شد که علمای معاصرش وی را
ابن فارض عصر میخواندند.
پس از تکمیل تحصیلات، بیش از بیست سال مفتی شافعیان مدینه و مدرس و خطیب
مسجد نبوی شد.
وی مدّت بیست سال در رأس فتوای شافعیان بود و تاریخ درگذشت او را در فاصله سالهای ۱۱۷۷تا۱۱۸۴ ذکر کرده اند.
از جمله آثار اوست: مولد النبیّ و قصّة المعراج؛ جایة الکرب باسماء اصحاب سید العجم و العرب که موضوع آن نامهای صحابة حاضر در جنگ بدر و اُحد است.
جعفر بن اسماعیل بن زین العابدین جعفر،
مورخ، ادیب و مفتی شافعیان در مدینه.
در ۱۲۵۰ زاده شد.
برای تحصیل به
ازهر مصر رفت
و در ۱۲۷۱ به مدینه برگشت و در آنجا تحصیلات خود را به پایان رساند.
در۱۲۷۷، پس از پدرش، مفتی و مدرس شافعیان شد.
سپس به
استانبول، و پس از آن به
یمن رفت و به مدت شش سال
قاضی صنعا بود.
آنگاه از قضا کناره گرفت و به مدینه بر گشت.
در۱۳۰۷، مجدداً قاضی سیواس شد و دو سال در آن سمت باقی ماند.
از آن پس تا ۱۳۱۷، زمان وفاتش، در مدینه مفتی و
مدرس بود.
از او تألیفاتی باقیمانده است، از جمله:
نزهة الناظرین، در تاریخ مسجدالنّبی؛
الکواکب الانور، در شرح مولد النبّی و قصة المعراج جَدش زین العابدین جعفر.
احمد بن اسماعیل بن جعفر،
ادیب،
عالم، و مفتی شافعی مدینه.
در مدینه به دنیا آمد.
علوم متداول را در همانجا فرا گرفت و برای تکمیل تحصیلات به مصر رفت و پس از پایان تحصیلات به مدینه برگشت و مفتی شافعیان و مدرس
حرم مدینه شد.
سپس به نمایندگی از مدینه برای مجلس نمایندگان عثمانی انتخاب شد و به استانبول رفت.
با شروع
جنگ جهانی اول، به
دمشق مهاجرت کرد و در آنجا ساکن شد.
وی در۱۳۳۷ درگذشت.
از جمله آثار اوست: مناقب علی بن ابیطالب (علیهالسلام)؛ النظم البدیع فی مناقب اهل البقیع؛ النصیحة التامة لملوک الاسلام و العامة.
(۱) اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۳، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
(۲) اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵ ـ۶، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
(۳) عبدالرحمن بن حسن جبرتی، تاریخ عجایب الا´ثار فی التراجم و الاخبار، بیروت (بی تا).
(۴) محمدامین زکی، تاریخ السلیمانیة، بغداد۱۳۷۰/۱۹۵۱.
(۵) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۷۰.
(۶) عمررضا کحاله، معجم المرجوع کنید به لفین، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۳۷۶).
(۷)
عبدالکریم مدرس، دانشمندان کرد در خدمت علم و دین، ترجمة احمد حواری نسب، تهران ۱۳۶۹ ش.
(۸) محمد خلیل بن علی مرادی، سلک الدرّر فی اعیان القرن الثانی عشر، بغداد (بی تا).
(۹) بابا مردوخ روحانی، تاریخ مشاهیر کرد، تهران ۱۳۶۴ ش؛
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «برزنجی مدنی»، شماره۹۴۹.