• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اماکن اربع

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اماکن اربع یا «مواطن اربع» یا «اماکن تخییر» یا «مواضع اربع‏» یا «مواضع تخییر» مکان‏های چهارگانه تخییر بین قصر و اتمام نماز برای مسافر می‌باشند. از این عنوان در باب صلات بحث شده است.




منظور از اماکن اربع، چهار شهر مکه، مدینه، کوفه و کربلا است.



مسافر در آن‏ها مخیر است نمازهای چهار رکعتی را قصر یا تمام بخواند؛ هر چند نسبت به گستره تخییر در اماکن یاد شده اختلاف وجود دارد.
قدر مسلم از آن، مسجد الحرام، مسجد النبی صلی‌الله‌علیه‌وآله، مسجد کوفه و حائر امام حسین علیه‌السلام است. البته قول به جواز تخییر در شهر مکه و مدینه، به مشهور نسبت داده شده است.
[۲] مفتاح الکرامة ج۶، ص۱۷۷۱-۱۷۷۴.




قول مشهور میان فقها، تخییر نمازهای چهار رکعتی بین قصر و اتمام در اماکن یاد شده است؛ هر چند اتمام افضل می‏باشد.



حکم تخییر اختصاص به نماز دارد و شامل روزه نمی‏شود.



تخییر در مکان‏های مذکور، استمراری است. بنابراین، نمازی را که به نیت قصر شروع کرده، می‏تواند چهار رکعتی تمام کند و بالعکس یا مثلا نماز ظهر را قصر و نماز عصر را تمام بخواند.



در سقوط نافله‏های ظهر و عصر از مسافر در مکان‏های یاد شده اختلاف است.
[۹] مهذب الاحکام ج۵، ص۲۴.




هرگاه در یکی از مکان‏های مزبور نماز، قضا شود، در این که شخص در قضای آن همچون اداء مخیر بین قصر و اتمام است یا قصر متعین می‏باشد و یا در صورت بجا آوردن قضای آن در یکی از این مکان‏ها بین قصر و اتمام اختیار دارد، اختلاف می‏باشد.


 
۱. العروة الوثقی ج۳، ص۵۱۶.    
۲. مفتاح الکرامة ج۶، ص۱۷۷۱-۱۷۷۴.
۳. جواهر الکلام ج۱۴، ص۳۲۹.    
۴. العروة الوثقی ج۳، ص۵۱۸.    
۵. مستند العروة (الصلاة) ج۸، ص۴۲۶.    
۶. العروة الوثقی ج۳، ص۱۶۵۵۱۸.    
۷. جواهر الکلام ج۱۴، ص۳۴۲.    
۸. الحدائق الناضرة ج۱۱، ص۴۶۷-۴۶۹.    
۹. مهذب الاحکام ج۵، ص۲۴.
۱۰. فقه الصادق ج۴، ص۲۱-۲۲.    
۱۱. جواهر الکلام ج۱۳، ص۱۱۴-۱۱۵.    
۱۲. العروة الوثقی ج۳، ص۶۲-۶۳.    
۱۳. مستمسک العروة ج۷، ص۶۶-۶۷.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۶۷۵.    



جعبه ابزار