• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بنایی (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


واژه بنایی ترکیبی است که در زبان فارسی کاربرد دارد و از واژه «بنّاء» و «یاء» حاصل مصدر ساخته شده است.
[۱] فرهنگ فارسی، ج۴، ص۵۲۳۷،«یاء».



بنایی، برآوردن خانه، ساختن خانه و انجام دادن کارهای ساختمانی مانند گچ کاری و دیوارکشی است.
[۲] لغت نامه، ج۳، ص۴۳۴۲، «بناء، بنائی».
[۳] فرهنگ بزرگ سخن، ج۲، ص۱۰۳۱، «بنایی».
در این مدخل، از واژه‌هایی مثل «بنی» و مشتقات آن و جملاتی که دلالت بر بنایی می‌کند، استفاده شده است.

«بنّاء» واژه‌ای عربی از ریشه «ب ـ ن ـ ی» به معنای سازنده خانه و ساختمان‌های دیگر است
[۴] لسان‌العرب، ابن منظور، ج۱، ص۵۱۰،«بنی».
که با پسوند «یاء» بر شغل بنّا دلالت دارد.
[۵] لغت نامه، ج۳، ص۴۳۴۲،«بنایی».


موضوع بنایی در قرآن کریم از آیاتی پرشمار استفاده می‌شود که برخی از آن‌ها مشتمل بر مشتقات «بنی» بوده و برخی دیگر به موضوع یاد شده اشاره دارند. این آیات همگی بیانگر ماجراهایی تاریخی در ارتباط با برخی از اقوام پیشین است.

در آیه ۱۲۷ بقره /۲
[۶] بقره/سوره۲، آیه۱۲۷.    
بنایی حضرت ابراهیم و اسماعیل (علیهم االسلام) با ساخت و برپایی دیوارهای کعبه بازگو شده است: «و اِذ یَرفَعُ اِبرهیمُ القَواعِدَ مِنَ‌البَیتِ و اِسمـعیل». در این‌که این ستون‌ها به دست آن‌ها یا پیش از آن ساخته شده در میان مفسران اختلاف است.
[۷] جامع البیان عن تأویل آی القرآن، ج۱، ص۷۱۷.
[۸] التبیان فی تفسیر القرآن، شیخ طوسی، ج۱، ص۴۶۲.    
در برپایی ستون‌های کعبه، حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) بنایی می‌کرد و اسماعیل (علیه‌السلام) سنگ را به ایشان می‌داد.
[۹] التبیان فی تفسیر القرآن، شیخ طوسی، ج۱، ص۴۶۲.    
در پاره‌ای روایات ،برخی امور خارق عادت در ساختن کعبه گزارش شده
[۱۰] کتاب الغیبه، نعمانی، ج۱، ص۹۸.    
[۱۱] تفسیر العیاشی، ج ۱، ص ۵۹،محمد بن مسعود العیاشی.    
[۱۲] بحارالانوار، مجلسی، ج۹۶، ص۲۲۵.    
که دلیلی بر نفی و انکار مطلق آن‌ها وجود ندارد.
[۱۳] المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی، ج۱، ص۲۸۹ ۲۹۰.    


۱. ↑ فرهنگ فارسی، ج۴، ص۵۲۳۷،«یاء».
۲. ↑ لغت نامه، ج۳، ص۴۳۴۲، «بناء، بنائی».
۳. ↑ فرهنگ بزرگ سخن، ج۲، ص۱۰۳۱، «بنایی».
۴. ↑ لسان‌العرب، ابن منظور، ج۱، ص۵۱۰،«بنی».
۵. ↑ لغت نامه، ج۳، ص۴۳۴۲،«بنایی».
۶. ↑ بقره/سوره۲، آیه۱۲۷.    
۷. ↑ جامع البیان عن تأویل آی القرآن، ج۱، ص۷۱۷.
۸. ↑ التبیان فی تفسیر القرآن، شیخ طوسی، ج۱، ص۴۶۲.    
۹. ↑ التبیان فی تفسیر القرآن، شیخ طوسی، ج۱، ص۴۶۲.    
۱۰. ↑ کتاب الغیبه، نعمانی، ج۱، ص۹۸.    
۱۱. ↑ تفسیر العیاشی، ج ۱، ص ۵۹،محمد بن مسعود العیاشی.    
۱۲. ↑ بحارالانوار، مجلسی، ج۹۶، ص۲۲۵.    
۱۳. ↑ المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی، ج۱، ص۲۸۹ ۲۹۰.    


فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «بنایی».    



جعبه ابزار