• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خانه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



به محل سکونت خانه می‌گویند و از احکام مرتبط با عنوان خانه در باب‌هاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حج، جهاد، تجارت، دین، صلح، اجاره، نکاح، اطعمه و اشربه و دیات سخن گفته‌اند.




دفن کردن میت در خانه، مکروه است.



تخلى جلو در خانه‌ها، کراهت دارد.



قرار دادن جایى در خانه براى نماز، گفتن اذان در خانه و براى زن، نماز گزاردن در خانه، بلکه پستوى آن مستحب است. بنابر قول مشهور، نمازهاى نافله را در خانه گزاردن افضل از مسجد است.

۳.۱ - کراهت نماز خواندن در خانه مجوسی و خانه دارای سگ


بنابر قول مشهور، خواندن نماز در خانه مجوسى و نیز خانه‌اى که در آن سگ - جز سگ شکارى و گله - نگهدارى مى‌شود مکروه است.

۳.۲ - اولویت صاحب خانه برای امامت جماعت


صاحب خانه با داشتن شرایط امامت، براى امامت جماعت در خانه‌اش از دیگران - جز معصوم علیه‌السلام- سزاوارتر است.



صِرف داشتن خانه و مانند آن، مانع صدق عنوان فقیر شرعى نیست؛ از این رو، دادن زکات به دارنده خانه - در صورتى که مخارج سالانه خود و عائله‌اش را بر حسب شأنش نداشته باشد - جایز است.



خانه‌اى که انسان بدان نیاز دارد، چنانچه از درآمد بین سال تهیه شده و متناسب با شأن فرد باشد از مئونه به شمار مى‌رود و خمس ندارد.
[۱۴] توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۲۱-،۲۲ م۱۷۷۵.




داشتن آنچه در زندگى ضرورى است، از قبیل خانه مناسب با شأن، تحقق بخش استطاعت نیست. بنابراین، اگر کسى خانه‌اش را بفروشد و با پول آن حج بگزارد، از حَجة الاسلام کفایت نمى‌کند.
برخى گفته‌اند: داشتن ضروریات زندگى یا قیمت آن نیز، هرچند به صورت اجاره‌اى شرط تحقق استطاعت است.
در نتیجه کسى که نه خانه دارد و نه پول اجاره کردن آن را، مستطیع نیست.
برخى، عدم وجوب حج را به صورت حرجى بودنِ نداشتن ضروریات زندگى محدود کرده‌اند.
[۱۶] مناسک (مراجع)، ص۲۳.


۶.۱ - میقات کسانى که محل سکونتشان به مکه نزدیک‌ تر است


میقات کسانى که محل سکونتشان از میقات‌هاى معروف به مکه نزدیک‌‌تر است خانه‌هاى آنان است.

۶.۲ - قطع تلبیه با مشاهده خانه‌های مکه


کسى که براى عمره تمتع محرم شده، با مشاهده خانه‌هاى مکه تلبیه را قطع مى‌کند.



بنابر قول مشهور، براى اهل ذمه ساکن در کشور اسلامى جایز نیست خانه‌هاى خود را مساوى یا بلندتر از خانه‌هاى همسایگان مسلمانشان بنا کنند.



در جواز فروختن خانه‌هاى مکه اختلاف است. قول به جواز منسوب به مشهور است.



خانه متناسب با شأن مالک از مستثنیات دین است. بنابراین، بر بدهکار واجب نیست جهت اداى دین خود آن را بفروشد.



احداث بالکن براى خانه در خیابان یا کوچه غیر بن‌بست، در صورت عدم مزاحمت براى رهگذران اشکال ندارد و در کوچه بن‌بست تنها با رضایت ساکنان آن روا است؛ همچنین گشودن در به جهت رفت و آمد به کوچه بن‌بست از سوى کسى که فقط دیوار خانه‌اش به سمت کوچه است بدون اذن صاحبانش جایز نیست؛ لیکن گذاشتن پنجره جایز است. گشودن پنجره به کوچه یا خیابان و حتى ملک دیگرى اشکال ندارد.



بنابر قول مشهور، جلوگیرى حاجیان و عمره گزاران از سکونت در خانه‌هاى مکه بر مکیان مکروه است.



خروج زن از منزل بدون اذن شوهر جایز نیست.



تهیه منزل - با خریدن یا اجاره کردن یا غیر آن - جزء نفقه زن به شمار مى‌رود و بر زوج واجب است.



خوردن از خانه کسانى که در آیه ۶۱ سوره مبارکه نور بدانها اشاره رفته، از قبیل پدر، مادر، برادر و ...؛ همچنین از خانه فرزند و شوهر بدون اذن آنان در صورت عدم علم به نارضایتى ایشان جایز است.



ورود به خانه دیگرى بدون اذن، به نص قرآن کریم حرام است. و در صورت ورود و آسیب دیدن از سوى سگ خانه، صاحب خانه ضامن نیست.
برخلاف ورود با اذن که در صورت آسیب دیدن موجب ضمان است.



اختیار خانه وسیع، گذاشتن قرآن در آن و خواندن آن، دادن ولیمه جهت خریدن آن، خواندن دعا هنگام خروج از خانه، سلام کردن بر اهل خانه هنگام دخول و بر خود در صورتى که کسى در خانه نباشد، نظافت کردن خانه و روشن کردن چراغ در آن پیش از غروب آفتاب مستحب است. در مقابل، نگهدارى سگ - جز سگ شکارى و گله - در خانه،
[۴۱] مفتاح الکرامة ج ۸، ص ۸۵.
تزیین خانه با تصاویر جانداران، اختیار خانه کوچک و دخول در خانه تاریک بدون چراغ


 
۱. العروة الوثقى، ج۲، ص۱۲۸.    
۲. جواهر الکلام، ج۲، ص۶۱-۶۲.    
۳. العروة الوثقى، ج۲، ص۴۰۱.    
۴. جواهر الکلام، ج۹، ص۱۴۹.    
۵. العروة الوثقى، ج۲، ص۴۰۲.    
۶. العروة الوثقى، ج۲، ص۴۰۹.    
۷. جواهر الکلام، ج۱۴، ص۱۴۵.    
۸. العروة الوثقى، ج۲، ص۴۰۹.    
۹. جواهر الکلام، ج۸، ص۳۷۵.    
۱۰. جواهر الکلام، ج۸، ص۳۹۲.    
۱۱. العروة الوثقى، ج۲، ص۴۰۰.    
۱۲. جواهرالکلام، ج۱۳، ص۳۴۸.    
۱۳. جواهر الکلام، ج۱۵، ص۳۱۸.    
۱۴. توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۲۱-،۲۲ م۱۷۷۵.
۱۵. جواهر الکلام، ج۱۷، ص۲۵۳.    
۱۶. مناسک (مراجع)، ص۲۳.
۱۷. جواهر الکلام، ج۱۸، ص۱۱۳.    
۱۸. العروة الوثقى، ج۴، ص۶۷۰.    
۱۹. جواهر الکلام، ج۲۱، ص۲۸۴.    
۲۰. منهاج الصالحین (خویى)، ج۱، ص۴۰۰.    
۲۱. جواهر الکلام، ج۲۲، ص۳۵۲.    
۲۲. مسالک الافهام، ج۳، ص۱۶۸.    
۲۳. تحریر الوسیلة، ج۱، ص۶۵۰.    
۲۴. تحریر الوسیلة، ج۲، ص۲۱۱.    
۲۵. جواهر الکلام، ج۲۶، ص۲۴۳-۲۴۹.    
۲۶. جواهر الکلام، ج۲۰، ص۴۸-۵۰.    
۲۷. جواهر الکلام، ج۳۱، ص۱۴۷.    
۲۸. منهاج الصالحین (خویى)، ج۲، ص۲۸۹.    
۲۹. جواهر الکلام، ج۳۱، ص۳۳۶.    
۳۰. جواهر الکلام، ج۳۶، ص۴۰۶.    
۳۱. نور/سوره۲۴، آیه۲۸.    
۳۲. جواهر الکلام، ج۲۶، ص۲۲.    
۳۳. جواهر الکلام، ج۴۳، ص۱۳۴.    
۳۴. وسائل الشیعة، ج۵، ص۲۹۹.    
۳۵. وسائل الشیعة، ج۶، ص۲۰۵.    
۳۶. جواهر الکلام، ج۲۹، ص۵۱.    
۳۷. جواهر الکلام، ج۱۸، ص۱۴۱.    
۳۸. وسائل الشیعة، ج۱۲، ص۸۰.    
۳۹. وسائل الشیعة، ج۵، ص۳۱۷.    
۴۰. وسائل الشیعة، ج۵، ص۳۱۹.    
۴۱. مفتاح الکرامة ج ۸، ص ۸۵.
۴۲. جواهر الکلام، ج۲۲، ص۱۳۸.    
۴۳. کتاب المکاسب، ج۱، ص۱۹۷.    
۴۴. جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۳-۴۴.    
۴۵. وسائل الشیعة، ج۵، ص۳۰۲.    
۴۶. وسائل الشیعة، ج۵، ص۳۱۹.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج‌۳، ص۴۲۲.    




جعبه ابزار