بهداشت و آب (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کمال
آب شستشو در آن است که از نظر پاکی و
نظافت همچون آب نوشیدنی باشد و با خنک بودن هم کامل می شود چراکه اشاره ایست به تأثیر مخصوص شستشو با
آب سرد برای بهبود و سلامت تن، همانگونه که در
طب امروز نیز ثابت شده است.
قرآن کریم در مورد تاثیر
آب ، در زدودن آلودگیها از
بدن می فرماید: «اذ یغشیکم النعاس امنة منه وینزل علیکم من السمآء مآء لیطهرکم به ویذهب عنکم رجز الشیطـن...» (به خاطر بیاورید) هنگامی را که
خواب سبکی که مایه
آرامش از ناحیه خدا بود شما را فرو گرفت و آبی از
آسمان برای شما فرو فرستاد تا با آن شما را پاک و پلیدی
شیطان را از شما دور سازد... .
کفار قبل از مسلمین به لب
چاه رسیدند و مسلمین وقتی پیاده شدند که کفار آب را گرفته بودند و به ناچار در
زمین خشک و ریگزار پیاده شدند. بعد از مدتی که مسلمانان محدث و
جنب شده، و همه دچار تشنگی گشتند شیطان در دلهایشان
وسوسه کرد و گفت دشمنان شما آب را گرفتند و اینک شما با
جنابت و نجاست
نماز می‌خوانید و پاهایتان در ریگ‌ها فرو می‌رود، لذا خدای تعالی
باران را برایشان بارانید و با آن هم
غسل جنابت کرده و خود را از
حدث تطهیر نمودند، و نیز اردوگاه آنان که ریگزار بود سفت و محکم و اردوگاه کفار گل و لغزنده گشت.
پلیدی ممکن است وسوسه‌های شیطانی بوده و ممکن است پلیدی جسمانی بر اثر جنابت بعضی در آن شب و یا هر دو، و در هر حال این آب حیاتبخش که در گودالهای اطراف
بدر جمع شده بود، در حالی که دشمن چاهها را در
اختیار گرفته بود و مسلمانان نیاز شدیدی برای شستشو و رفع
عطش به آن داشتند همه این پلیدیها را شست و با خود برد.
قرآن در باب مطلوبیت شستشوی بدن، با آب خنک و قابل شرب می فرماید: «ارکض برجلک هـذا مغتسل بارد وشراب» (به او گفتیم) پای خود را بر
زمین بکوب این، چشمه آبی خنک برای شستشو و نوشیدن است.
همان خداوندی که
چشمه زمزم را در آن بیابان خشک و سوزان از زیر پاشنه پای
اسماعیل شیرخوار بیرون آورد، و همان خداوندی که هر حرکت وهر سکونی، هر نعمت و هر موهبتی، از ناحیه اوست، این فرمان را نیز در مورد
ایوب صادر کرد، چشمه آب جوشیدن گرفت چشمه‌ای خنک و گوارا و شفابخش از بیماریهای برون و درون.
بعضی معتقدند این
چشمه دارای یکنوع
آب معدنی بوده که هم برای نوشیدن گوارا بوده، و هم اثرات شفابخش از نظر بیماریها داشته، هر چه بود لطف و
رحمت الهی بود، درباره پیامبری صابر و شکیبا.
مغتسل به معنی آبی است که با آن شستشو می‌کنند، و بعضی آن را به معنی محل شستشو دانسته‌اند، ولی معنی اول صحیحتر به نظر می‌رسد، و به هر حال توصیف آن آب به خنک بودن شاید اشاره‌ای باشد به تأثیر مخصوص شستشو با آب سرد برای بهبود و سلامت تن، همانگونه که در
طب امروز نیز ثابت شده است.
و نیز
اشاره لطیفی است بر اینکه کمال آب شستشو در آن است که از نظر پاکی و نظافت همچون آب نوشیدنی باشد! شاهد این سخن اینکه در دستورهای اسلامی نیز آمده، قبل از آنکه با آبی
غسل کنید جرعه‌ای از آن بنوشید!.
سیاق آیه که
سیاق امر است
اشعار دارد بلکه کشف می‌کند از اینکه : آن جناب در آن موقع آن قدر از پا درآمده بود که قادر به ایستادن و راه رفتن با پای خود نبوده، و در سراپای
بدن بیماری داشته، و خدای تعالی اول
مرض پای او را
شفا داده، و بعد چشمه ای در آنجا برایش جوشانده، و دستور داد که از آن چشمه
حمام بگیرد، و بنوشد تا ظاهر و
باطن بدنش از سایر مرضها بهبودی یابد. و این مطالبی که گفتیم از سیاق آیه استفاده می‌شود، مورد تأیید روایات هم هست.
و در آیه شریفه از طریق حذف جزئیات
ایجاز به کار رفته، و تقدیر آن این است که : (اءرکض برجلک هذا مغتسل بارد و شراب، فرکض برجله و اغتسل و شرب فبراء الله من مرضه : پای خود به زمین بکش که پهلویت چشمه ای خنک و نوشیدنی
ایجاد شده، پس ایوب پای خود بدان سو کشید، و چشمه را یافته از آن غسل کرد، و از آبش نوشید و در نتیجه خدا او را از همه مرضها بهبودی داد).
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «بهداشت و آب».
