• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شهرک ببن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بَبَن/ بَبْنه (یا بَبْنَه/ بَوَن)، شهرکی در ولایت بادغیس، در قرون نخستین اسلام، واقع در شمال و غرب هرات، در ناحیة گنج رُستاق (بخش شرقی بادغیس)بوده است.



از لحاظ جغرافیایی، ظاهراً در ولایت کنونی هراتِ افغانستان، در جنوب مرز جمهوری ترکمنستان و نزدیک شهر کنونی کوشک در افغانستان بوده است.
جغرافی نویسان قرن چهارم، ببن و کیف و بَغْشور را مراکز عمده گنج رستاق دانسته اند.ببن در دو منزلی هرات بوده است و کیف و بغشور، بترتیب، یک منزل و یک روز با آن فاصله داشته اند. از این سه، ببن پرجمعیت تر و به عنوان قصبه یا مرکز، حاکم نشین آن ناحیه بوده است.



گنج رستاق به طورکلی از لحاظ کشاورزی بسیار پررونق وصف شده و آب آن از جویبارهای روان از ارتفاعات و از چاهها تأمین می‌شده و انگور محصول خاص آن بوده است.
[۱] حدودالعالم حدودالعالم من المشرق الی مغرب، ج۱،ص۹۳،چاپ منوچهر ستوده، تهران ۱۳۴۰ش.
به دوشاب(شیرة انگور) ببن اشاره می‌کند.در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم، این محل ظاهراً هنوز بارونق بوده است؛ زیرا سمعانی و یاقوت هردو از آن‌جا دیدار کرده اند.
سمعانی از قاضی محلی آن‌جا حدیث شنیده است و او و یاقوت از فقیه مشهوری از آن شهرک، به نام ابوعبداللّه محمّد بن بِشْرِ بَوَنی، یاد کرده اند.
[۲] عبدالکریم بن محمّد سمعانی، الانساب، ج ۲،ص۳۶۴-۳۶۵، چاپ عبدالرحمن بن یحیی معلمی یمانی، حیدرآباد دکن ۱۳۸۳/۱۹۶۳.
[۳] یاقوت حموی، ج۱، ص۴۸۷، معجم البلدان، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶-۱۸۷۳.
با اینحال، پس از حملة مغول، دیگر ذکری از ببن نیست.



(۱) ابن حوقل، کتاب صورة الارض، چاپ کرامرس، لیدن ۱۹۶۷، ص ۴۲۶، ۴۴۱.
(۲) ابراهیم بن محمّد اصطخری، کتاب مسالک الممالک، چاپ دخویه، لیدن ۱۹۶۷، ص ۲۶۹.
(۳) حدودالعالم من المشرق الی مغرب، چاپ منوچهر ستوده، تهران ۱۳۴۰ش.
(۴) عبدالکریم بن محمّد سمعانی، الانساب، ج ۲، چاپ عبدالرحمن بن یحیی معلمی یمانی، حیدرآباد دکن ۱۳۸۳/۱۹۶۳.
(۵) محمّد بن احمد مقدسی، کتاب احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، چاپ دخویه، لیدن ۱۹۶۷، ص ۲۹۸، ۳۰۸.
(۶) یاقوت حموی، معجم البلدان، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶-۱۸۷۳.


 
۱. حدودالعالم حدودالعالم من المشرق الی مغرب، ج۱،ص۹۳،چاپ منوچهر ستوده، تهران ۱۳۴۰ش.
۲. عبدالکریم بن محمّد سمعانی، الانساب، ج ۲،ص۳۶۴-۳۶۵، چاپ عبدالرحمن بن یحیی معلمی یمانی، حیدرآباد دکن ۱۳۸۳/۱۹۶۳.
۳. یاقوت حموی، ج۱، ص۴۸۷، معجم البلدان، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶-۱۸۷۳.




دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «شهرک ببن»، شماره۴۶۳.    



جعبه ابزار