• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تاسیس شرکت تضامنی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تاسیس شرکت تضامنی از مباحث مطرح در علم حقوق بوده و شرکت تضامنی شرکتی است که برای امور تجاری توسط حداقل دو شخص با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شود. بنابراین در صورتی که دارایی شرکت برای تادیه تمام قروض آن کافی نباشد، هریک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است.
[۱] حسنی، حسن، حقوق تجارت مشتمل بر کلیه مباحث، ص۲۸۶، تهران، میزان، چ۵، ۱۳۸۵.

این نوع شرکت با تنظیم شرکت‌نامه و ثبت آن در اداره ثبت شرکت‌ها تشکیل می‌شود. نام شرکت، نوع و موضوع، مرکز اصلی، اسامی شرکا، مبداء تشکیل و مدت آن، سرمایه، میزان سهم‌الشرکه و مدیران شرکت از مواردی است که باید در شرکت‌نامه درج شوند.


شرکت تضامنی حداقل از دو شریک تشکیل می‌شود. شرکای این شرکت لازم است دارای اهلیت قانونی برای انجام معامله باشند و منظور از اهلیت طبق قانون این است که شریک، بالغ، و رشید باشد؛ ولی لازم نیست این شرکا دارای اهلیت تجاری باشند؛ یعنی تاجر باشند. در ضمن، صرف عضویت فرد به‌ معنای تاجربودن او نیست.
شرکای این شرکت ممکن است شخص حقیقی یا شخص حقوقی باشند؛ بنابراین این شرکت می‌تواند از مشارکت دو یا چند شرکت تجاری دیگر نیز تشکیل شود.
[۲] اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۱، ص۸۴، تهران، سمت، چ۹، ۱۳۷۵.


آورده‌های شرکا که در مجموع سرمایه‌ شرکت را تشکیل می‌دهد، می‌تواند وجه نقد یا غیرنقد باشد؛ طبق قانون، برای تشکیل شرکت تضامنی باید سرمایه نقدی تادیه و آورده‌ غیرنقدی نیز تقویم (در اصطلاح حقوق به معنای "قیمت‌کردن" و "ارزشیابی‌کردن" می‌باشد.)
[۳] جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، ص۲۲۵، تهران، کتابخانه گنج دانش، چ۲، ۱۳۸۸، ش۹۷۵.
و تسلیم گردد.
[۴] عرفانی، محمود، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۲، ص۱۹۲، تهران، جنگل-جاودانه، چ۱، ۱۳۸۸.
تقویم آورده‌های غیرنقدی توسط خود شرکا به عمل می‌آید و در شرکت‌نامه نیز قید می‌شود و پس از توافق بر تقویم، شرکا حق رجوع از آن‌را ندارند. تقویم تابع تشریفات خاصی نیست و از جانب هیچ مقام قضایی و اجرایی کنترل نمی‌شود.
سرمایه نقدی حتما باید به‌وسیله‌ پول پرداخت گردد و پرداخت توسط سفته یا چک پرداخت تلقی نمی‌شود و اگر مدیران شرکت به جای وجه نقد، اسناد تجاری را قبول یا تسلیم کنند، کلاهبردار تلقی خواهند شد. قانونگذار حداقل و حداکثری برای سرمایه شرکت تعیین نکرده است.
[۵] اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۱، ص۱۵۴، تهران، سمت، چ۹، ۱۳۷۵.


در زمان تأسیس شرکت، اساس‌نامه‌ آن توسط مؤسسین شرکت تنظیم می‌شود که البته تنظیم آن با وجود تصریح در مواد ۱۳۷ و ۲۰۰ قانون تجارت، الزامی به‌نظر نمی‌رسد. اساس‌نامه را می‌توان در واقع آیین‌نامه‌ داخلی شرکت دانست.
[۶] عرفانی، محمود، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۲، ص۱۹۲، تهران، جنگل-جاودانه، چ۱، ۱۳۸۸.


برخلاف اساس‌نامه، ثبت شرکت تضامنی الزامی می‌باشد و ضمانت‌ اجرای عدم ثبت، انحلال شرکت به درخواست دادستان و پرداخت جریمه توسط مدیران می‌باشد.
[۷] اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۱، ص۹۸-۹۹، تهران، سمت، چ۹، ۱۳۷۵.
از طرف دیگر، انتشار خلاصه‌ شرکت‌نامه در یکی از روزنامه‌های رسمی و یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار به هزینه خود شرکت الزامی است و در صورتی که شرکت شعبی در شهرستان‌ها، همزمان با تشکیل شرکت دایر نماید، محل شعب مزبور در آگهی‌های فوق ذکر و در روزنامه‌های محل نیز قید می‌گردد.
[۸] عرفانی، محمود، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۲، ص۱۹۳، تهران، جنگل-جاودانه، چ۱، ۱۳۸۸.

قانون تجارت راجع به طرز تنظیم شرکت‌نامه ساکت است؛ ولی اداره ثبت شرکت‌ها، نمونه‌هایی را به صورت چاپی تنظیم نموده که مؤسسین شرکت‌ها موظفند برای ثبت شرکت نکاتی را که در آن قید شده تعیین نمایند.
[۹] ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۲۹، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.


حداقل مسایلی که در شرکت‌نامه باید قید گردد، به موجب نمونه‌های چاپی اداره ثبت شرکت‌ها عبارت‌اند از:

۵.۱ - نام شرکت

منظور از نام شرکت، نامی است که شرکا برای شرکت انتخاب می‌کنند. (با توجه به بند ۱۰ ماده یک آیین‌نامه‌ی نامگذاری شهرها، خیابان‌ها، اماکن و موسسات عمومی مصوب ۱۳۷۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی، شرکت‌ها باید از انتخاب اسامی خارجی برای خود خودداری کنند.) در اسم شرکت تضامنی، باید حداقل نام یکی از شرکا ذکر شود و در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکا نباشد، باید بعد از اسم شرکت عباراتی از قبیل "و شرکا" یا "و برادران" قید شود.
[۱۰] عرفانی، محمود، حقوق تجارت به زبان ساده، ص۱۷۲، تهران، میزان، چاپ هشتم، سال ۸۶.
در صورتی که شریکی از شرکت خارج شود، نام او باید از شرکت حذف شود.
[۱۱] اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۱، ص۱۵۵، تهران، سمت، چ۹، ۱۳۷۵.


۵.۲ - نوع و موضوع

قبل از نام شرکت عبارت "شرکت تضامنی" باید قید گردد تا مشخص باشد شرکت از نوع تضامنی می‌باشد.
از موارد دیگری که باید در شرکت‌نامه قید شود، موضوع شرکت می‌باشد. قید موضوع اهمیت زیادی دارد؛ زیرا شخص حقوقی تنها درباره‌ موضوعاتی می‌تواند فعالیت کند که در شرکت‌نامه قید شده است.
[۱۲] ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۳۰، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.


۵.۳ - مرکز اصلی

مرکز اصلی یعنی محل ادارات مرکزی شرکت که مقر اعضای رئیسه است و دستورات شرکت از آن‌جا صادر می‌شود.
[۱۳] جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، ص۱۲۷، تهران، کتابخانه گنج دانش، چ۲، ۱۳۸۸، ش۵۰۱.
ذکر مرکز اصلی در شرکت‌نامه، برای تعیین اقامتگاه شرکت الزامی می‌باشد. البته ممکن است فعالیت شرکت در نقاط مختلف باشد؛ بنابراین کلیه‌ مراکز اصلی شرکت باید قید گردد؛ ولی در هر حال، شرکت تنها دارای یک اقامتگاه می‌باشد.

۵.۴ - اسامی شرکا

از لحاظ اهمیتی که شرکا در شرکت تضامنی دارند، در شرکت‌نامه، نام کلیه آنان با ذکر خصوصیات هویتی باید قید گردد تا به آسانی بتوان به آن‌ها دسترسی پیدا کرد. در نمونه‌ شرکت‌نامه که اداره ثبت شرکت‌ها تهیه نموده، قید شده که باید نام شرکا، با قید مندرجات شناسنامه و محل سکونت، نوشته شود و معمولا هویت صاحبان شناسنامه توسط همین اداره احراز می‌شود.

۵.۵ - مبداء تشکیل و مدت آن

مبداء تشکیل شرکت روزی است که شرکا با یکدیگر توافق می‌کنند که شرکت را تاسیس نمایند و این تاریخ غیر از تاریخ ثبت شرکت می‌باشد.
[۱۴] ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۳۰، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.
(این قرارداد باید به‌صورت مکتوب باشد و به امضای تمام شرکا نیز برسد.)
[۱۵] اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۱، ص۱۵۶، تهران، سمت، چ۹، ۱۳۷۵.

مدت شرکت از امور توافقی است و می‌تواند به‌ صورت محدود یا غیرمحدود باشد و ذکر آن در شرکت‌نامه ضروری است.
[۱۶] ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۳۱، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.


۵.۶ - سرمایه

همانطور که بیان شد، آورده‌ شرکا ممکن است وجه نقد یا غیرنقد باشد و شرکت وقتی تشکیل می‌شود که تمام سرمایه‌ نقدی تادیه و آورده‌ غیر نقدی تقویم و تسلیم شده باشد. برای ثبت شرکت تضامنی لازم است نوشته‌ای که به امضای مدیر یا مدیران شرکت رسیده و حاکی از پرداخت تمام آورده‌ نقدی و تقویم و تسلیم آورده‌ غیرنقدی است، به مرجع ثبت تسلیم شود.
[۱۷] حسنی، حسن، حقوق تجارت مشتمل بر کلیه مباحث، ص۲۹۴، تهران، میزان، چ۵، ۱۳۸۵.


۵.۷ - میزان سهم‌الشرکه

در شرکت تضامنی، آورده‌ای که شرکا در شرکت می‌گذارند سهم‌الشرکه یا حصه نامیده می‌شود.
در شرکت‌نامه باید میزان سهم‌الشرکه‌ هریک از شرکا تصریح گردد؛ زیرا روابط شرکا با یکدیگر از لحاظ مسئولیت و تقسیم سود و زیان بستگی به میزان سهم‌الشرکه‌ آنان دارد. هرچند میزان سهم‌الشرکه در شرکت تضامنی نسبت به اشخاص ثالث تاثیری ندارد و هرکدام از شرکا در مقابل طلبکاران شرکت، برای تادیه‌ کلیه‌ دیون آن مسئولند.
[۱۸] ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۳۳، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.


۵.۸ - مدیران

شرکای شرکت تضامنی باید حداقل یک نفر را به‌ عنوان مدیر تعیین کنند و نام او را در شرکت‌نامه قید نمایند. این مدیر می‌تواند از شرکای شرکت یا از افراد خارج از شرکت انتخاب شود.
[۱۹] ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۳۵، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.


۵.۹ - سایر موارد

علاوه بر موارد ضروری ذکر شده در بالا، شرکای شرکت می‌توانند هر شرط دیگری را که مخالف قانون نباشد، در شرکت‌نامه قید کنند. برای مثال در شرکت تضامنی همه‌ شرکا می‌توانند بر کار شرکت نظارت داشته باشند؛ ولی می‌توان در شرکت‌نامه ناظری بر کار مدیران شرکت تعیین نمود.
[۲۰] ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۴۷، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.

و یا به عنوان مثال منافع، در شرکت تضامنی به نسبت سهم‌الشرکه بین شرکاء تقسیم می‌شود؛ ولی شرکای شرکت می‌توانند ترتیب دیگری را برای تقسیم سود تعیین کنند و همچنین موقع تقسیم سود بین شرکا را تعیین کنند و می‌توان موارد انحلال شرکت را نیز در شرکت‌نامه قید نمود.
[۲۱] عرفانی، محمود، حقوق تجارت به زبان ساده، ص۱۹۲-۱۹۵، تهران، میزان، چاپ هشتم، سال ۸۶.


۱. ↑ حسنی، حسن، حقوق تجارت مشتمل بر کلیه مباحث، ص۲۸۶، تهران، میزان، چ۵، ۱۳۸۵.
۲. ↑ اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۱، ص۸۴، تهران، سمت، چ۹، ۱۳۷۵.
۳. ↑ جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، ص۲۲۵، تهران، کتابخانه گنج دانش، چ۲، ۱۳۸۸، ش۹۷۵.
۴. ↑ عرفانی، محمود، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۲، ص۱۹۲، تهران، جنگل-جاودانه، چ۱، ۱۳۸۸.
۵. ↑ اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۱، ص۱۵۴، تهران، سمت، چ۹، ۱۳۷۵.
۶. ↑ عرفانی، محمود، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۲، ص۱۹۲، تهران، جنگل-جاودانه، چ۱، ۱۳۸۸.
۷. ↑ اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۱، ص۹۸-۹۹، تهران، سمت، چ۹، ۱۳۷۵.
۸. ↑ عرفانی، محمود، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۲، ص۱۹۳، تهران، جنگل-جاودانه، چ۱، ۱۳۸۸.
۹. ↑ ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۲۹، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.
۱۰. ↑ عرفانی، محمود، حقوق تجارت به زبان ساده، ص۱۷۲، تهران، میزان، چاپ هشتم، سال ۸۶.
۱۱. ↑ اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۱، ص۱۵۵، تهران، سمت، چ۹، ۱۳۷۵.
۱۲. ↑ ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۳۰، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.
۱۳. ↑ جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، ص۱۲۷، تهران، کتابخانه گنج دانش، چ۲، ۱۳۸۸، ش۵۰۱.
۱۴. ↑ ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۳۰، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.
۱۵. ↑ اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، ج۱، ص۱۵۶، تهران، سمت، چ۹، ۱۳۷۵.
۱۶. ↑ ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۳۱، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.
۱۷. ↑ حسنی، حسن، حقوق تجارت مشتمل بر کلیه مباحث، ص۲۹۴، تهران، میزان، چ۵، ۱۳۸۵.
۱۸. ↑ ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۳۳، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.
۱۹. ↑ ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۳۵، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.
۲۰. ↑ ستوده تهرانی‌، حقوق تجارت، ج۱، ص۲۴۷، تهران، دادگستر، چ۱۵، ۱۳۸۲.
۲۱. ↑ عرفانی، محمود، حقوق تجارت به زبان ساده، ص۱۹۲-۱۹۵، تهران، میزان، چاپ هشتم، سال ۸۶.


سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «تاسیس شرکت تضامنی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۹/۱/۲۳.    



جعبه ابزار