• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تخییر ظاهری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تخییر ظاهری به آزادی انتخاب یکی از دو یا چند حکم ظاهری ، بعد از جهل یا شک در حکم واقعی اطلاق می‌شود.


تخییر ظاهری، مقابل تخییر واقعی و به معنای تخییر بین دو یا چند حکم ظاهری است، مانند: تخییر مکلف در اخذ به یکی از دو خبر متعارض.
[۱] صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۵۹۱.    
[۲] نائینی، محمد حسین، اجود التقریرات، ج۲، ص۲۳۱.    
[۳] مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۵۴۰.    
[۴] جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۵، ص۵۶۵.    
[۵] سبحانی تبریزی، جعفر، المحصول فی علم الاصول، ج۴، ص۴۸۴.    
[۶] حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۶، ص۲۳۸.    


اگر به فرض، دو خبر وجود داشته باشد که یکی می‌گوید نماز جمعه واجب و دیگری می‌گوید حرام است، در این جا، مکلف در انتخاب یکی از این دو خبر آزاد است؛ اگر خبر اول را انتخاب کرد، وجوب نماز جمعه در حق او ثابت می‌گردد و او ملزم به انجام آن خواهد بود و اگر خبر دوم را انتخاب کرد، حرمت نماز جمعه برای او ثابت می‌شود و ملزم به ترک آن است. این گونه تخییر را «تخییر ظاهری» می‌گویند، زیرا مکلف در اخذ یکی از دو حجت آزاد است و چون حجیت، یک حکم ظاهری می‌باشد، پس تخییر در آن هم تخییر ظاهری نام دارد.
نظر مشهور در اخبار متعارض آن است که تخییر در آن، تخییر ظاهری است؛ در مقابل تخییر واقعی، که در نتیجه آن، امری بر انسان مباح می‌شود، مانند آن که شخص بین آشامیدن آب و ترک آن مخیر باشد.
[۷] ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص۴۳۸.
[۸] مغنیه، محمد جواد، علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، ص۲۸۲.


۱. ↑ صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۵۹۱.    
۲. ↑ نائینی، محمد حسین، اجود التقریرات، ج۲، ص۲۳۱.    
۳. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۵۴۰.    
۴. ↑ جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۵، ص۵۶۵.    
۵. ↑ سبحانی تبریزی، جعفر، المحصول فی علم الاصول، ج۴، ص۴۸۴.    
۶. ↑ حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۶، ص۲۳۸.    
۷. ↑ ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص۴۳۸.
۸. ↑ مغنیه، محمد جواد، علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، ص۲۸۲.


فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «تخییر ظاهری».



جعبه ابزار