تعادل و تراجیح متزاحمین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تعادل و تراجیح متزاحمین، فقدان یا وجود
مرجّح برای یکی از دو
دلیل متزاحم را می‌گویند.
هرگاه دو
حکم شرعی الزامی متوجه مکلفی شود و او توان
امتثال هر دو را با هم نداشته باشد مسئله از دو حال خارج نیست:
۱. یا هر دو
حکم از هر نظر متعادل بوده و هیچ برتری و امتیازی بر یک دیگر ندارند (
تعادل متزاحمین )؛
۲. یا یکی از دو حکم بر دیگری برتری دارد (
تراجیح متزاحمین ).
در صورتی که هر دو حکم متعادل باشند، میان اصولیون از نظر مقتضای
قاعده اولی اختلاف وجود دارد؛
مشهور اصولیون به تساقط، و دیگران به
تخییر معتقد شده‌اند. ولی نسبت به مقتضای
قاعده ثانوی (مستفاد از اخبار)؛ مشهور اصولیون به تخییر معتقد شده‌اند.
و اگر یکی از دو حکم بر دیگری برتری داشته باشد، بر اساس قاعده مرجحات باب تزاحم عمل می‌گردد.
مرجحات تزاحم .
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «تعادل و تراجیح متزاحمین».
