• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعارض عرضی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تعارض عرضی به تنافیِ مدلول دو دلیل ، ناشی از عروض عوامل خارجی را می گویند.



تعارض عرضی، مقابل تعارض ذاتی و به معنای تنافی میان مدلول دو دلیلی است که ذاتا «و بدون توجه به عامل خارجی، با یک دیگر تکاذب و تمانعی نداشته و قابل جمع می‌باشند، ولی به سبب عروض عوامل خارجی با یک دیگر تنافی پیدا می‌کنند.

۱.۱ - مثال

برای مثال، دلیلی، نماز جمعه و دلیل دیگری نماز ظهر را واجب دانسته است، این دو دلیل به خودی خود با یک دیگر تنافی ندارند، زیرا از نظر عقل مانعی نیست که هم نماز جمعه و هم نماز ظهر واجب باشد، ولی اجماع که یک دلیل خارجی است قائم شده بر این که در یک زمان، بیش از یک نماز ، واجب نیست، بنابراین، اجماع سبب شده تا آن دو دلیل متعارض شده و یک دیگر را نفی نمایند.
[۲] خویی، ابوالقاسم، مصباح الاصول، ج۳، ص (۳۹۱-۳۹۰).
[۴] جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۸، ص۲۲.
[۵] آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۴۹۶.
[۷] موسوی بجنوردی، محمد، مقالات اصولی، ص۱۱۸.



۱. صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۷، ص۲۴۰.    
۲. خویی، ابوالقاسم، مصباح الاصول، ج۳، ص (۳۹۱-۳۹۰).
۳. خمینی، روح الله، الرسائل، ج۲، ص (۳۳-۳۲).    
۴. جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۸، ص۲۲.
۵. آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۴۹۶.
۶. حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۶، ص۱۴.    
۷. موسوی بجنوردی، محمد، مقالات اصولی، ص۱۱۸.
۸. سبحانی تبریزی، جعفر، المحصول فی علم الاصول، ج۴، ص۵۲۲.    



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «تعارض عرضی».



جعبه ابزار