• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفخیم (ایجاز)•

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تفخیم (ایجاز)، بزرگ شمردن چیزی؛ از اسباب ایجاز حذف می‌باشد.



یکی از انگیزه‌های ایجاز حذف ، بزرگنمایی و ارج نهادن است؛ یعنی گاهی برای بزرگ جلوه دادن و اهتمام به چیزی، ایجاز حذف انجام می‌گیرد


۱. آیه (وسیق الذین اتقوا ربهم الی الجنة زمرا حتی اذا جاؤوها وفتحت ابوابها وقال لهم خزنتها سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین)؛ "و کسانی که از پروردگارشان پروا داشته‌اند گروه گروه به سوی بهشت سوق داده شوند تا چون بدان رسند و درهای آن (به رویشان) گشوده گردد و نگهبانان آن به ایشان گویند سلام بر شما خوش آمدید در آن درآیید(و) جاودانه(بمانید)" که در وصف بهشت آمده و جواب آن نیامده است تا بزرگی و مهم بودن مطلب را نشان بدهد.
۲. آیه(ولو تری اذ وقفوا علی النار). این آیه در وصف جهنمیان آمده و جواب آن که حذف شده، به این مضمون است: «لرایت امرا فظیعا لاتکاد تحیط به العبارة؛ اگر ببینی هنگامی که جهنمیان در آستانه جهنم قرار گیرند، هر آینه امر بزرگی را خواهی دیدکه الفاظ را یارای بیان آن نیست».
[۵] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۳۸۸.



۱. زمر/سوره۳۹، آیه۷۳.    
۲. انعام/سوره۶، آیه۲۷.    
۳. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۳، ص۱۰۵.    
۴. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۹۰.    
۵. معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۳۸۸.



فرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تفخیم (ایجاز)».    



جعبه ابزار