"تفخیم و ترقیق" از موضوعات علم تجوید در مبحث احکام و صفات حروف است. "تفخیم" در لغت به معنای بزرگ گردانیدن و درشت گفتن حروف، و در اصطلاحعلم تجوید عبارت است از تلفظ درشت و غلیظ حرف ؛ به عبارت دیگر، حالتی در صدای حرف است که گویا دهان از آن پر می‌شود. قرائت قرآن به تفخیم را مستحب شمرده‌اند. کلمه " تغلیظ " هم مترادف کلمه "تفخیم" آمده است.
حروف از نظر ترقیق و تفخیم بر سه دسته‌اند: ۱. حروف استعلا که همیشه تفخیم می‌شوند؛ ۲. حروف مستفله که در همه حالاتی که حرکت می‌گیرند، ترقیق می‌شوند؛ ۳. "الف" ماقبل مفتوح، "لام" لفظ جلاله " الله " و حرف "را" که گاهی تفخیم و گاهی ترقیق می‌شوند.
[۱]موسوی بلده، محسن، حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم، ج۲، ص۶۷.
