تفسیر بحرالعرفان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تفسیر بحرالعرفان تألیف
ملاصالح بن آغامحمد برغانی قزوینی حائری (متوفای حدود
سال ۱۲۷۰) می‌باشد.
ملاصالح از عالمان و محدثان برجسته
قرن سیزدهم به شمار می‌رود و آثار و نوشته‌هایش در
تفسیر و
حدیث و دیگر رشته‌های
علوم اسلامی، مشهور است.
وی سه تفسیر دارد:
تفسیر کبیر و گسترده در ۱۷ مجلد که تا کنون به شکل دست‌نوشته و در کتابخانه خانواده وی در شهرستان
قزوین محفوظ است. روش وی در این تفسیر همانند تفاسیر روایی عصر متاخر (
نورالثقلین و برهان) تنها نقل روایات منقول از
ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) در ذیل آیات، است و بدون هیچگونه اظهار نظر یا جرح و تعدیلی از کنار آنها گذشته است؛ با این تفاوت که وی تنها به روایاتی توجه داشته که مورد پسند او بوده؛ و دیگر
روایات را رها ساخته است. پیش از این، بر این شیوه خرده گرفتیم که: چه بسا روایتی که از نظر او ناپسند ولی از دیدگاه دیگران پسندیده است. از این گذشته، با چنین رویه و عملکردی، راه تحقیق پیرامون
احادیث تفسیری بسته می‌گردد.
تفسیر متوسط _در سه جلد_ به همان شیوه تفسیر کبیر ولی با حذف اسناد. این تفسیر در دست چاپ است.
تفسیر مختصر _در یک جلد_ که با گزیده‌هایی از متون روایات تفسیری مربوط، همراه است.
اینکه فرهیختگان
جهان اسلام، اینچنین با توجه به گفته‌های ارزشمند ائمه معصومین (علیهم‌السّلام) به
قرآن روی آورده‌اند و گوهرهای تابناکی به رایگان در اختیار همگان قرار داده‌اند نکته‌ای افتخارآمیز، امید آفرین و تحسین برانگیز است.
معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، ج۲، ص۲۲۲.
