تقلید از نیاکان و توجیه گناه (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

در این مقاله به بررسی آیه‌ای که مرتبط با توجیه گناه مقلدین کورکورانه از نیاکان می‌باشد، خواهیم پرداخت.

---

واذا فعلوا فـحشة قالوا وجدنا علیها ءاباءنا والله امرنا بها قل ان الله لا یامر بالفحشاء اتقولون علی الله ما لا تعلمون. «و هنگامی که کار زشتی انجام می‌دهند می‌گویند پدران خود را بر این عمل دیدیم، و خداوند بما دستور داده است! بگو خداوند (هرگز) دستور به عمل زشت نمی‌دهد آیا چیزی بر خدا می‌بندید که نمی‌دانی».

۱.۱ - وسوسه مهم شیطان

خداوند در این آیه اشاره به یکی از وسوسه‌های مهم شیطانی می‌کند که بر زبان جمعی از انسان‌های شیطان صفت نیز جاری می‌شود و آن اینکه هنگامی که عمل زشت و قبیحی را انجام می‌دهند، اگر از دلیل آن سؤال شود، در پاسخ می‌گویند این راه و رسمی است که نیاکان خود را بر آن یافته‌ایم (و اذا فعلوا فاحشة قالوا وجدنا علیها آبائنا). سپس اضافه می‌کنند: خداوند هم ما را به آن دستور داده است (و الله امرنا بها). مساله تقلید کورکورانه از نیاکان به اضافه تهمت به ساحت مقدس پروردگار دو عذر ساختگی و ناموجه هستند، که شیطان صفتان در اعمال خود، غالبا به آن متشبث می‌شوند.
جالب اینکه قرآن در پاسخ آنها اعتنائی به دلیل اول یعنی پیروی کورکورانه از نیاکان نمی‌کند، گویا آن را مستغنی از هر گونه جواب می‌داند زیرا عقل سلیم آن را درک می‌کند، به علاوه کرارا در قرآن به پاسخ آن اشاره شده است. و تنها به پاسخ دوم قناعت کرده، می‌گوید: خداوند هرگز به کارهای زشت و قبیح فرمان نمی‌دهد زیرا حکم او از فرمان عقل جدا نیست (قل ان الله لا یامر بالفحشاء) دستور به فحشاء طبق صریح آیات قرآن، کار شیطان است نه کار خداوند، خداوند تنها به نیکی‌ها و خوبی‌ها فرمان می‌دهد. سپس با این جمله آیه ختم می‌شود که آیا به خدا نسبت‌هائی می‌دهید که نمی‌دانید (اتقولون علی الله ما لا تعلمون).

---