تقوا و اجرای عدالت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زمینه های
تقوا زیاد است و اگر کسی تقوا داشته باشد
عدالت را رعایت می‌کند.
تبیین راهها و زمینه‌های تحصیل
تقوا، از جانب
خداوند می‌باشد.
«و ما کان الله لیضل قومـا بعد اذ هدهم حتی یبین لهم ما یتقون...؛
چنان نبود که خداوند قومی را، پس از آن که آنها را هدایت کرد (و
ایمان آوردند) گمراه (و مجازات) کند؛ مگر آنکه اموری را که باید از آن بپرهیزند، برای آنان بیان نماید (و آنها مخالفت کنند)؛ زیرا خداوند به هر چیزی داناست!».
اجرای عدالت، زمینه ساز نایل شدن انسان به تقوا است.
یـایها الذین ءامنوا کونوا قوامین لله شهداء بالقسط ولا یجرمنکم شنـان قوم علی الا تعدلوا اعدلوا هو اقرب للتقوی واتقوا الله....؛
ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! همواره برای خدا
قیام کنید، و از روی
عدالت، گواهی دهید! دشمنی با جمعیّتی، شما را به
گناه و ترک عدالت نکشاند! عدالت کنید، که به پرهیزگاری نزدیکتر است! و از (
معصیت) خدا بپرهیزید، که از آنچه انجام می‌دهید، با خبر است!».
این
آیه دعوت به قیام به عدالت مى کند و نظیر آن با تفاوت مختصرى در
سوره نساء آیه ۱۳۵
گذشت، نخست خطاب به افراد با ایمان کرده و مى گوید: اى کسانى که ایمان آورده اید همواره قیام براى خدا کنید و به
حق و عدالت گوهى دهید.(یا ایها الذین آمنوا کونوا قوامین لله شهداء بالقسط).سپس به یکى از عوامل انحراف از عدالت اشاره نموده، به مسلمانان چنین هشدار مى دهد که: نباید کینه ها و عداوتهاى قومى و تصفیه حسابهاى شخصى مانع از اجراى عدالت و موجب تجاوز به حقوق دیگران گردد، زیرا عدالت از همه اینها بالاتر است .
.(نزدیک تر بودن عدالت به تقوا نسبت به سایر طاعات است.یعنی رعایت عدالت از دیگر طاعات برای نیل به تقوا نزدیک تر است.نه اینکه عدالت از بی عدالتی به تقوا نزدیک تر باشد.)
«.. واذا قلتم فاعدلوا... • ... ذلکم وصــکم به لعلکم تتقون؛
و به مال
یتیم، جز به بهترین صورت (و برای اصلاح)، نزدیک نشوید، تا به حد رشد خود برسد! و حق پیمانه و وزن را بعدالت ادا کنید! -هیچ کس را، جز بمقدار تواناییش، تکلیف نمی‌کنیم- و هنگامی که سخنی می‌گویید، عدالت را رعایت نمایید، حتی اگر در مورد نزدیکان (شما) بوده باشد و به پیمان خدا
وفا کنید، این چیزی است که خداوند شما را به آن سفارش می‌کند، تا متذکّر شوید!•این راه مستقیم من است، از آن پیروی کنید! و از راه‌های پراکنده (و انحرافی) پیروی نکنید، که شما را از طریق حق، دور می‌سازد! این چیزی است که خداوند شما را به آن سفارش می‌کند، شاید پرهیزگاری پیشه کنید!».
(ایفاء به قسط) عبارت است از عمل کردن به عدالت بدون اجحاف و اینکه فرمود: (ما هیچ کس را تکلیف نمى کنیم مگر به آنچه که در خور طاقت او است) به منزله دفع توهمى است که ممکن است بشود، گویا کسى مى پرسد: مگر در
کیل و
وزن ممکن است رعایت عدالت واقعى و حقیقى بشود؟ هرگز ممکن نیست، و انسان در اینگونه امور هیچ چارهاى جز این ندارد که به تقریب و تخمین اکتفا کند، و خداى تعالى با جمله مورد بحث جوابش را داده مى فرماید: ما هیچ کس را تکلیف نمى کنیم مگر به چیزى که در وسع طاقت او باشد. و نیز ممکن است بگوییم جمله (لا نکلف نفسا الا وسعها) تنها متعلق و مربوط به مساءله کیل و وزن نیست، بلکه مربوط به آن و به مساءله نزدیک شدن به مال
یتیم هر دو است .
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تقوا و اجرای عدالت»
