تقوا و اطاعت مسرفان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تقوای الهی سبب پرهیز از اطاعت
اسرافگران مفسد می‌شود.
تقوای الهی، مستلزم پرهیز از اطاعت
اسرافگران مفسد است:
فاتقوا الله واطیعون• ولا تطیعوا امر المسرفین• الذین یفسدون فی الارض ولا یصلحون.
پس از
خدا بترسید و مرا اطاعت کنید! •و فرمان مسرفان را اطاعت نکنید! •همانها که در
زمین فساد می‌کنند و
اصلاح نمی‌کنند!»
و لا تطیعوا امر المسرفین الذین یفسدون فی الارض و لا یصلحون، ظاهرا مراد از امر مسرفان، امر در مقابل نهی است، به
قرینه اینکه از اطاعت آن نهی فرموده، هر چند بعضی از مفسرین احتمال داده‌اند که به معنای شان باشد. بنابراین مراد از اطاعت امر آنان
تقلید عامیانه و پیروی کورکورانه ایشان، در اعمال و روش زندگی است، آن روشی که آنان سلوکش را
دوست می‌دارند. و مراد از مسرفین چه اینکه کلمه آمر به آن معنا باشد و چه به این معنا،
اشراف و بزرگانی هستند که دیگران آنان را پیروی می‌کنند خطابی هم که در آیه است (اطاعت مکنید) به عموم تابعین ایشان است که آنها هستند که
صالح علیه‌السّلام
امید داشت از پیروی بزرگان
دست بردارند، و لذا خطاب را متوجه ایشان کرد، نه اشراف، چون از
ایمان آوردن اشراف مایوس بود. ممکن هم هست خطاب را متوجه هر دو دسته بدانیم، و بگوییم اشراف هم به نوبه خود مقلد پدران گذشته خود بودند و امر آنان را اطاعت می‌کردند، هم چنان که به صالح گفتند: اتنهانا ان نعبد ما یعبد آباؤنا
پس به این اعتبار همه آنان از اشراف و عوامشان، امر مسرفین را اطاعت می‌کردند و
آیه شریفه همه را از آن نهی می‌کند. و اما مسرفین چه کسانی بوده‌اند؟ آیه بعدی ایشان را عبارت دانسته از کسانی که از مرز حق تجاوز نموده، از حد
اعتدال بیرون شده‌اند و توصیفشان فرموده به، الذین یفسدون فی الارض و لا یصلحون، و این خود اشاره به علت حقیقی
حکم است و معنایش این است که از خدا بپرهیزید و امر مسرفان را اطاعت مکنید، برای اینکه ایشان مفسد در زمینند و اصلاح‌گر نیستند و معلوم است که با افساد، هیچ ایمنی از
عذاب الهی نیست و از سوی دیگر او عزیز و انتقام گیرنده است.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اجتناب از اطاعت مسرفان».
