تقوا و طاغوت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از مزیتهای تقواپیشگی پرهیز از
عبادت و
اطاعت از
طاغوت میباشد.
پرهیز از
عبادت طاغوت، جلوهای از تقواپیشگی و پارسایی میباشد:
... یـعباد فاتقون• والذین اجتنبوا الطـغوت ان یعبدوها...
ای
بندگان من! از نافرمانی من بپرهیزید!•و کسانی که از عبادت طاغوت پرهیز کردند... .
باز در این
آیات،
قرآن از روش مقایسه بهرهگیری کرده، و در مقابل
مشرکان متعصب و لجوجی که سرنوشتی جز
آتش دوزخ ندارند سخن از
بندگان خاص و
حقیقت جوی پروردگار به میان آورده، میگوید:
بشارت باد بر کسانی که از عبادت طاغوت اجتناب کردند و به سوی
خدا بازگشتند (و الذین اجتنبوا الطاغوت ان یعبدوها و انابوا الی الله لهم البشری).
با توجه به اینکه بشری در اینجا مطلق است همه گونه بشارت بر نعمتهای الهی اعم از مادی و معنوی را شامل میشود، اما این بشارت وسیع و گسترده مخصوص کسانی است که از پرستش طاغوت اجتناب ورزند، و به سوی خدا باز آیند که مجموع
ایمان و
اعمال صالح در همین جمله جمع است. زیرا طاغوت در اصل از ماده طغیان به معنی
تعدی و
تجاوز از حد و مرز است، و لذا این کلمه بر هر متجاوز، و هر معبودی جز خدا، مانند
شیطان و حکام
جبار اطلاق میشود (این کلمه در واحد و در جمع هر دو به کار میرود).
بنابراین اجتناب از طاغوت با این معنی وسیع و گسترده، دوری از هر گونه
شرک و
بت پرستی و
هوا پرستی و
شیطان پرستی و
تسلیم در برابر حاکمان جبار و سلطه گران ستمکار را فرا میگیرد، انابه الی الله، جامع
روح تقوا و پرهیزگاری و
ایمان است، و البته چنین کسانی درخور بشارتند.
این نکته نیز قابل توجه است که عبادت طاغوت تنها به معنی
رکوع و
سجود نیست، بلکه هرگونه اطاعت را نیز شامل میشود، چنان که در حدیثی از
امام صادق علیهالسلام میخوانیم: من اطاع جبارا فقد عبده!: کسی که اطاعت زمامدار ستمگری کند او را پرستش کرده است!.
سپس برای معرفی این بندگان ویژه میگوید: بندگان خاص مرا بشارت ده (فبشر عباد).
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اجتناب از طاغوت».