• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تقوا و مصونیت از خوف (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



از اثرات تقواپیشگی مصونیت و ایمنی متقین از ترس و دلهره می‌باشد.



آراسته شدن به تقوا، زمینه ساز مصونیت آدمی از ترس و دلهره است:
... فمن اتقی واصلح فلا خوف علیهم ولا هم یحزنون.
... کسانی که پرهیزگاری پیشه کنند و عمل صالح انجام دهند (و در اصلاح خویش و دیگران بکوشند)، نه ترسی بر آنهاست و نه غمناک می‌شوند.
الاخلاء یومئذ بعضهم لبعض عدو الا المتقین• یـعباد لا خوف علیکم الیوم ولا انتم تحزنون.
دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران! ‌ای بندگان من! امروز نه ترسی بر شماست و نه اندوهگین می‌شوید!


یا عباد لا خوف علیکم الیوم و لا انتم تحزنون، این آیه شریفه خطابی است که خدای تعالی در قیامت به متقین دارد، شاهدش هم جمله: ادخلوا الجنة، است. و در این خطاب ایشان را از هر ناملایمی احتمالی یا قطعی ایمنی می‌دهد، چون فرموده: نه خوف دارید، و نه اندوه، و مورد خوف ناملایم احتمالی است، و مورد اندوه ناملایم قطعی، و وقتی خوف و اندوه نداشته باشند، قطعا این دو قسم ناملایم را هم نخواهند داشت.
از حالت دوستانی که در مسیر گناه و فساد، و یا زرق و برق دنیا، دست مودت به هم می‌دهند پرده برداشته می‌گوید: همه دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند مگر پرهیزگاران! (الاخلاء یومئذ بعضهم لبعض عدو الا المتقین).
این آیه که توصیفی از صحنه‌های قیامت است به خوبی نشان می‌دهد که منظور از ساعت در آیه قبل نیز روز رستاخیز است، روز از هم گسستن پیوندهای دوستی، مگر پیوندهایی که برای خدا و به نام خدا برقرار شده است. تبدیل شدن اینگونه دوستیها به عداوت در آن روز طبیعی است، چرا که هر کدام از آنها دیگری را عامل بدبختی و بیچارگی خود می‌شمرد: تو بودی که این راه را به من نشان دادی و مرا به سوی آن دعوت کردی، تو بودی که دنیا را در نظر من زینت دادی و مرا به آن تشویق نمودی، آری تو بودی که مرا غرق غفلت و غرور ساختی و از سرنوشتم بی خبر کردی، هر یک از آنها به دیگری اینگونه مطالب را می‌گوید. تنها پرهیزگارانند که پیوند دوستی آنها جاودانی است، چرا که بر محور ارزش‌های جاودانی دور می‌زند، و نتایج پربارش در قیامت آشکارتر می‌شود و آن را استحکام بیشتری می‌بخشد.
طبیعی است که دوستان در امور زندگی کمک یکدیگرند اگر دوستی بر اساس شر و فساد باشد شریک در جرم یکدیگرند، و اگر بر اساس خیر و صلاح باشد شریک در پاداش یکدیگر می‌باشند، بنابراین جای تعجب نیست که دوستی از قسم اول در آنجا تبدیل به دشمنی گردد، و از قسم دوم به دوستی محکمتر. امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: الا کل خلة کانت فی الدنیا فی غیر الله عزّوجلّ فانها تصیر عداوة یوم القیامة:
بدانید هر دوستی که در دنیا برای خاطر خدا نباشد در قیامت تبدیل به عداوت و دشمنی می‌شود.
این آیه در حقیقت تفسیری است برای اوصاف و حالات متقین و بیانی است از سرنوشت پرافتخار آنها. در آن روز خداوند به آنها می‌گوید: ای بندگان من! امروز نه ترسی بر شما است، و نه غم و اندوهی خواهید داشت (یا عباد لا خوف علیکم الیوم و لا انتم تحزنون). چه پیام جالبی؟! پیامی بدون واسطه از سوی خداوند، پیامی که با بهترین توصیف‌ها آغاز می‌شود، ‌ای بندگان خدا! پیامی که مهمترین نگرانی انسان را در آن روز نگرانی را زائل می‌کند، پیامی که هر گونه غم و اندوه از گذشته را از دل می‌زداید، آری این پیام دارای چهار مزیت بالا است.


۱. اعراف/سوره۷، آیه۳۵.    
۲. زخرف/سوره۴۳، آیه۶۷.    
۳. زخرف/سوره۴۳، آیه۶۸.    
۴. ترجمه المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۸، ص۱۸۲.    
۵. نور الثقلین، حویزی، ج۴، ص۶۱۲.    
۶. تفسیر نمونه، مکارم، ج۲۱، ص۱۱۰-۱۱۱.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «مصونيّت از خوف‌».    



جعبه ابزار