توبه و قبولی گواهی (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
توبه قذف کننده، سبب قبول گواهی وی می گردد.
والذین یرمون المحصنـت ثم لم یاتوا باربعة شهداء فاجلدوهم ثمـنین جلدة ولا تقبلوا لهم شهـدة ابدا واولـئک هم الفـسقون(و کسانی که زنان پاکدامن را متهم میکنند، سپس چهار
شاهد (بر مدعای خود) نمیآورند، آنها را هشتاد
تازیانه بزنید و شهادتشان را هرگز نپذیرید؛ و آنها همان فاسقانند! )
از سياق آيه بر مىآيد كه مراد از
رمى نسبت زنا دادن به زن
محصنه و عفيفه است و مراد از آوردن چهار
شاهد كه ناظر و گواه
زنا بودهاند، اقامه اين شهود است براى اثبات نسبتى كه داده و در اين آيه خداى تعالى دستور داده در صورتى كه نسبت دهنده چهار شاهد نياورد او را تازيانه بزنند و از آن به بعد
شهادت او را نپذيرند و در ضمن حكم به
فسق او نيز كرده است و معناى آيه اين است كه كسانى كه به زنان عفيف نسبت زنا مىدهند و چهار شاهد بر صدق ادعاى خود نمىآورند، بايد هشتاد تازيانه به ايشان بزنيد و چون ايشان فاسق شدهاند، ديگر تا ابد شهادتى از آنان قبول نكنيد. و اين آيه به طورى كه ملاحظه مىفرماييد از نظر نسبت دهنده مطلق است، يعنى هم شامل مرد مىشود و هم
زن، هم حر و هم برده، روايات
اهل بيت (ع) هم همين طور
تفسير كرده.
الا الذین تابوا من بعد ذلک واصلحوا فان الله غفور رحیم.(مگر کسانی که بعد از آن
توبه کنند و جبران نمایند (که
خداوند آنها را میبخشد) زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است.)
در اینکه این استثناء تنها از جمله" اولئک هم الفاسقون" است و یا به جمله" و لا تقبلوا لهم شهادة ابدا" نیز باز میگردد، در میان
مفسران و دانشمندان گفتگو است، اگر به هر دو جمله باز گردد نتیجه اش این است که به وسیله
توبه هم شهادت آنها در آینده مقبول است، و هم حکم
فسق در تمام زمینهها و احکام اسلامی از آنها بر داشته میشود. اما اگر تنها به جمله اخیر باز گردد، حکم فسق در سایر احکام از آنها برداشته خواهد شد، ولی شهادتشان تا پایان عمر بی اعتبار است.
البته طبق قواعدی که در"
اصول فقه" پذیرفته شده استثناهایی که بعد از دو یا چند جمله میآیند به جمله آخر میخورد مگر اینکه قرائنی در دست باشد که جملههای قبل نیز مشمول استثناء است، و اتفاقا در محل بحث چنین قرینهای موجود است، زیرا هنگامی که بوسیله توبه حکم
فسق برداشته شود دلیلی ندارد که شهادت پذیرفته نشود، چرا که عدم قبول شهادت به خاطر فسق است، کسی که توبه کرده و مجددا تحصیل ملکه
عدالت را نموده از آن بر کنار میباشد. در روایات متعددی که از منابع اهل بیت ع رسیده نیز روی این معنی تاکید شده است، تا آنجا که
امام صادق ع بعد از تصریح به قبول شهادت چنین افرادی که توبه کردهاند از شخص سؤال کننده میپرسد: " فقهایی که نزد شما هستند چه میگویند"؟
عرض میکند: آنها میگویند: توبه اش میان خودش و
خدا پذیرفته میشود اما شهادتش تا ابد قبول نخواهد شد!
امام میفرماید:
بئس ما قالوا کان ابی یقول اذا تاب و لم یعلم منه الاخیر جازت شهادته: " آنها بسیار بد سخنی گفتند، پدرم میفرمود: هنگامی که توبه کند و جز
خیر از او دیده نشود شهادتش پذیرفته خواهد شد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «وبه و قبولی گواهی».