• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تیه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تِیه (به کسر تاء) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای تحیر، تکبّر و گمراهی که حضرت علی (علیه‌السلام) در مقام موعظه و نصیحت، از این واژه استفاده نموده است.



تِیه (به کسر تاء) به معنای تحیر، تکبّر و گمراهی آمده است. همچنین در لغت آمده است: «تاه تیها: صلف و تکبّر ذهب فی الارض متحیرا – ضلّ.» همچنین «تیه» به معنی بیابانی است که انسان در آن گم می‌شود.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام موعظه مردم فرموده است: «و تعادیتم فی کسب الاموال، لقد استهام بکم الخبیث و تاه بکم الغرور و الله المستعان علی نفسی و انفسکم؛ در کسب اموال تعدی کردید، شیطان خبیث شما را از نور فطرت خارج کرد و در حیرت‌ انداخت و غرور شما را گمراه نمود.»
امام (علیه‌السلام) در مقام نصیحت و ملامت فرموده‌اند: «لکنکم تهتم متاه بنی اسرائیل و لعمری لیضعفنّ لکم التیه من بعدی اضعافا؛ اما شما گمراه شدید مانند گمراه شدن بنی اسرائیل به جان خودم قسم بعد از این گمراهی چند برابر خواهد شد.»
«متاه»: مصدر میمی است یعنی: «تائه»: گمراه.
«تائهون»: گمراهان.
امام (علیه‌السلام) در بیانی دیگر می‌فرمایند: «فهم فیها تائهون، حائرون، جاهلون، مفتونون، فی خیر دار و شرّ جبران؛ آن‌ها در آن فتنه‌ها گمراهند و حیران، نادانانند و فریفته شدگان، در بهترین خانه و بدترین همسایه‌ها.»


این واژه ۲۰ بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۹۲، خطبه۱۳۳.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۱، خطبه۱۶۶.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷، خطبه۲.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۴۷، حکمت۴۰۶.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۹۰، نامه۳۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «تیه»، ص۱۷۹.    






جعبه ابزار