ثمد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
به
آب کمِ بدون مادّه و همچنین به
آب باران جمع شده در زیر ریگها ثمد گفته می شود و از آن به مناسبت در باب
طهارت سخن رفته است.
کلمات اهل
لغت در تعریف ثمد مختلف است. برخی آن را به معنای اوّل در شناسه، بعضی دیگر به معنای آب کمِ باقی مانده در
زمین سخت (گودالهای موجود در آن)، گروه سوم به آب بارانی که در زیر ریگها جمع شده و با کنار زدن آنها، جاری میگردد و بالاخره دسته چهارم به آبی که تنها در
زمستان جاری است تعریف کردهاند. البتّه برخی از این معانی مانند معنای چهارم با برخی دیگر مانند معنای دوم در شناسه قابل
جمع است. به آب باران جمع شده بر روی زمین ثمد گفته نمیشود.
بنابر تعریف اوّل و دوم، ثمد
آب قلیل به شمار میرود و
احکام آن را دارد. لیکن بنابر معنای سوم و چهارم، آیا ثمد،
آب جاری به شمار میرود تا احکام آن را داشته باشد یا نه؟
اختلاف است. اختلاف فوق به اختلاف در مفهوم مادّه (معتبر در مفهوم آب جاری) برمیگردد؛ به این معنا که آیا مادّه تنها بر آبی که از زمین میجوشد، اطلاق میشود یا شامل آبی که تراوش میکند نیز میگردد.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۶۹۰.
